Αθλιατρικά Θέματα

Διάστρεμμα

Διάστρεμμα ονομάζεται η βίαιη διάταση των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης, που συνοδεύεται συχνά από διάφορης έκτασης και βαρύτητας ρήξεις. Ανάλογα με τη βαρύτητα της κάκωσης διακρίνονται τρεις βαθμοί διαστρέμματος:

1ου Βαθμού (ελαφρό διάστρεμμα), όπου έχουμε διάταση των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης ή ρήξη ελάχιστων συνδεσμικών ινών.

2ου Βαθμού (μέσης βαρύτητας), όπου έχουμε μερική ρήξη των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης κατά 50% περίπου των συνδεσμικών ινών.

3ου Βαθμού (βαρύ διάστρεμμα), όπου έχουμε πλήρη ρήξη των συνδέσμων και του θυλάκου της άρθρωσης.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα συνίστανται σε οίδημα, πόνο και περιορισμένη κινητικότητα της άρθρωσης. Παρά το ότι η διάγνωση τίθεται κλινικά, είναι απαραίτητος ο ακτινολογικός έλεγχος, ώστε να αποκλειστεί η συνύπαρξη κατάγματος, όπως στην περίπτωση διαστρέμματος του αγκώνα (συνδυασμός με κάταγμα κεφαλής κερκίδας), του καρπού (με κάταγμα σκαφοειδούς) και της ποδοκνημικής (με κατάγματα σφυρών).

Παράλληλα επιβάλλεται η λήψη “stress” ακτινογραφιών, υπό τοπική αναισθησία, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα ως προς τον βαθμό των συνδεσμικών κακώσεων.

Αντιμετώπιση

Στο διάστρεμμα 1ου βαθμού η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει ελαστική περίδεση, ψυχρά επιθέματα, ανάρροπη θέση του μέλους και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης ή της φόρτισης του σκέλους, εάν πρόκειται για διάστρεμμα των κάτω άκρων, για 2 ως 3 εβδομάδες.

Στο διάστρεμμα 2ου βαθμού η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει ψυχρά επιθέματα, τοποθέτηση γύψινου νάρθηκα, ανάρροπη θέση του μέλους και αποφυγή φόρτισης του σκέλους, για 4 ως 6 εβδομάδες.

Στο διάστρεμμα 3ου βαθμού επιλέγεται συνήθως η χειρουργική θεραπεία, η οποία συνίσταται σε συρραφή των συνδεσμικών και θυλακικών στοιχείων, που έχουν υποστεί ρήξη. Μετεγχειρητικά τοποθετείται γύψινος νάρθηκας, για περίπου 2 εβδομάδες και στη συνέχεια λειτουργικός νάρθηκας για 4 ως 6 εβδομάδες.

Είναι πολύ σημαντικό αμέσως μετά τον τραυματισμό να τοποθετείται πάγος στην περιοχή, όσο γίνεται πιο γρήγορα, για μείωση εμφάνισης οιδήματος και μείωση του πόνου. Ο φυσικοθεραπευτής με τα μέσα που διαθέτει τα πρώτα 24ωρα προσπαθεί να μειώσει το οίδημα και τον πόνο χρησιμοποιώντας ρεύματα TENS, διασταυρούμενα ρεύματα και κρυοθεραπεία. Επίσης στο στάδιο αυτό εφαρμόζει παθητική κινητοποίηση της άρθρωσης στα όρια του πόνου. Μετά τα πρώτα 24ωρα, στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι να αυξήσει την κυκλοφορία του αίματος στο σημείο της βλάβης (υπέρηχος, θερμά επιθέματα, LAZER, διαθερμίες) για να επιτύχει μέγιστο βαθμό παροχής θρεπτικών στοιχείων για την επούλωση της βλάβης. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσει ένα προοδευτικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης των μυών της περιοχής, το οποίο θα αντιμετωπίσει την ατροφία και θα δώσει τα απαραίτητα ερεθίσματα στις νέες κολλαγόνες ίνες του συνδέσμου να κατευθυνθούν στις σωστές κατευθύνσεις και να μπορούν έτσι να αντέχουν τα φορτία.

 

Κωνσταντίνος Ι. Πρέντζας, M.S.
Φυσικοθεραπευτής
Κάτοχος Μάστερς στη Διατροφή & Άσκηση
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επαναδημοσίευση από www.fitsn.com

 

Διατάσεις

Οι διατάσεις είναι ασκήσεις που σχεδιάστηκαν με σκοπό την ανάπτυξη της μυϊκής ευλυγισίας, ελαστικότητας και της αρθρικής ευκαμψίας. Στα αγγλικά οι διατάσεις ονομάζονται Stretching και η ακριβής μετάφραση του στα Ελληνικά είναι τέντωμα. Οι διατατικές ασκήσεις κάμπτουν, τεντώνουν, μακραίνουν, επεκτείνουν τους μύες και τις αρθρώσεις σε όλο το εύρος της κίνησης τους.

Είναι σημαντικό να διαταθούν όλες οι μυϊκές ομάδες και να μην εστιαστείτε λόγω συνήθειας σε κάποιες ομάδες μυών. Εκτός από τις γενικές διατάσεις που αφορούν ολόκληρο το σώμα, μην ξεχάσετε να διατείνεται πιο ειδικά τις μυϊκές ομάδες εκείνες που θα δεχτούν την προπονητική επιβάρυνση. Έτσι με αυτό τον τρόπο θα αποφύγετε τυχόν τραυματισμούς κατά την διάρκεια της προπόνησης.

Ο χρόνος που χρειάζεται να αφιερωθεί στις διατάσεις εξαρτάται από την εστίαση, τους στόχους, την διάρκεια, την επιβάρυνση της προπόνησης και από το είδος της αθλητικής δραστηριότητας. Η χρονική διάρκεια ποικίλει, από λίγα λεπτά όπως για παράδειγμα 5-10 λεπτά, και να φτάσει έως και τα 60 λεπτά αν εκτελείται ένα ολόκληρο μάθημα διατάσεων.

Ένα απλό πρόγραμμα συστηματικών διατάσεων, μπορεί να διατηρήσει την ευλυγισία-ελαστικότητα των μυών καθώς και την ευκαμψία-κινητικότητα των αρθρώσεων σε πολύ καλά επίπεδα ειδικότερα αν βρίσκεστε στην τρίτη ηλικία. Τα οφέλη των διατάσεων δεν περιορίζονται μόνο στις αθλητικές δραστηριότητες αλλά και στις καθημερινές απλές δραστηριότητες. Η άνιση ανάπτυξη διαφόρων μυών του σώματος και η έλλειψη ευκαμψίας μπορούν να συντελέσουν στην υιοθέτηση μιας κακής στάσης του σώματος. Το κλειδί για μια υγιή-φυσική στάση του σώματος είναι η ισορροπία μεταξύ της δύναμης και της ευλυγισίας-ελαστικότητας των ανταγωνιστών μυών. Αυτή η ισορροπία επιτυγχάνεται άριστα μέσα από τις ασκήσεις και τα προγράμματα διατάσεων.

Παράγοντες Ευλυγισίας – Ελαστικότητας – Ευκαμψίας

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την μυϊκή ευλυγισία-ελαστικότητα και την αρθρική ευκαμψία είναι:

Μυοτατικό Αντανακλαστικό
Το μυοτατικό ανακλαστικό είναι ένας μηχανισμός που προστατεύει τους μύες από τραυματισμούς. Όταν οι μυϊκές ίνες διατείνονται πολύ, είτε ως αποτέλεσμα έντονης υπερδιάτασης, είτε από απότομη κίνηση ο μυς συστέλλεται. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα αντανακλαστικά αυτά ενεργοποιούνται μόνο όταν για κάποιο λόγο απειλούνται οι μύες.

Σωματότυπος – Κατασκευή
Ο σωματότυπος ή γενικότερα η κατασκευή ενός σώματος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο επηρεάζοντας ως ένα βαθμό την ευλυγισία-ελαστικότητα και την ευκαμψία. Για παράδειγμα, τα ψηλά άτομα συνήθως έχουν μικρότερη ελαστικότητα, από ότι τα κοντύτερα άτομα ιδίου φύλου και ηλικίας. Άλλα σωματικά ή κατασκευαστικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν την ελαστικότητα είναι ο τύπος της άρθρωσης, οι οστικές δομές, η ελαστικότητα του μυϊκού ιστού, η ελαστικότητα των συνδέσμων, η θερμοκρασία της άρθρωσης και των περιβαλλόντων ιστών.

Ηλικία-Φύλο
Οι έφηβοι ή οι νεότεροι έχουν μεγαλύτερη ευκαμψία από τους ενήλικες ή μεγαλύτερους, όπως και οι γυναίκες είναι συνήθως πιο ευλύγιστες από τους άνδρες.

Θερμοκρασία-Ώρα
Η θερμοκρασία του χώρου καθώς και η ώρα της ημέρας στον οποίο κάποιος ασκείται παίζει σημαντικό ρόλο για την μεγιστοποίηση της μυϊκής διατατικότητας και ευκαμψίας. Σε θερμότερο περιβάλλον κάποιος επιτυγχάνει μεγαλύτερη ελαστικότητα. Η αυξημένη θερμοκρασία και η προθέρμανση πριν την κυρίως προπόνηση βελτιώνουν την μυϊκή διατατικότητα. Η μεγαλύτερη τιμή μυϊκής διατατικότητας παρουσιάζεται ανάμεσα στις ώρες 12.00 μ.μ.-15.00 μ.μ.

Τύπος Προπόνησης
Η αθλητική δραστηριότητα που έχετε επιλέξει, μπορεί να αυξήσει την ευκαμψία στις αρθρώσεις που γυμνάζονται κατά την διάρκεια της προπόνησης, σε όλο το εύρος της κίνησης. Όπως επίσης μπορεί να μειώσει την ελαστικότητα των μυών όταν δεν ασκούνται με πλήρεις κινήσεις αφού σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν οι στατικές συστολές. Με τις κινήσεις περιορισμένου εύρους, κατά την διάρκεια των ασκήσεων χάνεται ένα μεγάλο εύρος της μυϊκής διατατικότητας. Η έλλειψη άσκησης σε κάποια μυϊκή ομάδα λόγω τραυματισμού ή παραμέληση της προκαλεί μείωση της φυσιολογικής μυϊκής διατατικότητας. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αύξηση της εναπόθεσης λίπους που είναι και περιοριστικός παράγοντας της ευκαμψίας.

Μυϊκή Μάζα
Πέρα από τους παραπάνω παράγοντες αυτό που ουσιαστικά επηρεάζει την μυϊκή ελαστικότητα είναι η μυϊκή μάζα και ο τρόπος χρησιμοποίησης των αρθρώσεων. Η υπέρμετρη αύξηση της μάζας και της δύναμης μιας μυϊκής ομάδας, χωρίς παράλληλη ενδυνάμωση της ανταγωνιστικής της, έχει ως αποτέλεσμα την διαταραχή της μυϊκής ισορροπίας με συνέπεια την μείωση της κινητικότητας της άρθρωσης. Οι σφιχτοί και με μεγάλη μάζα μύες προκαλούν υπερβολική πίεση στις αρτηρίες και τις φλέβες παρεμποδίζοντας την κυκλοφορία του αίματος και οξυγόνωση των ιστών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα και τον περιορισμό της μυϊκής αντοχής.

Αποτελέσματα Διατάσεων
Η συστηματική εφαρμογή ενός προγράμματος διατατικών ασκήσεων, είτε σε συνδυασμό με κάποιες αθλητικές δραστηριότητες είτε όχι, είναι σίγουρο ότι αποφέρει πολλά οφέλη στον ασκούμενο.

Μυϊκή Χαλάρωση
Η χαλάρωση είναι ένα από τα κυριότερα ευεργετικά αποτελέσματα των διατατικών ασκήσεων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί η μυϊκή ένταση όταν παρατείνεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες ανεπιθύμητες καταστάσεις.

Ανακούφιση aπό Μυϊκούς Πόνους
Οι μυϊκές διατάσεις είναι σε θέση να εξαλείψουν ορισμένες μορφές μυϊκού πόνου, κυρίως αυτών που προέρχονται από την άσκηση ή την έντονη δραστηριότητα και την καταπόνηση.

Ελάττωση του Άγχους και της Έντασης
Οι διατάσεις μπορούν να αποβούν ευεργετικές στην ανακούφιση του ατόμου από την ανεπιθύμητη ένταση των καθημερινών δραστηριοτήτων. Πολλές ασθένειες όπως το πεπτικό έλκος, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο πονοκέφαλος, οι μυϊκοί πόνοι ή πόνοι αρθρώσεων είναι άμεσα συνδεδεμένες από το παρατεταμένο άγχος και το stress.

Πρόληψη τραυματισμών
Χωρίς η προθέρμανση και η αποθεραπεία να συνοδεύεται και από μια σειρά διατατικών ασκήσεων το όλο προπονητικό πρόγραμμα θεωρείται ανεπαρκές. Αποτέλεσμα αυτής της παράλειψης είναι η βράχυνση του μυϊκού συστήματος περιορίζοντας την κινητικότητα των αρθρώσεων και κάνοντας το επιρρεπή στους τραυματισμούς. Η ανάπτυξη της ευλυγισίας – ελαστικότητας – ευκαμψίας, μέσω των διατάσεων συμβάλλει αποτελεσματικά στην πρόληψη των τραυματισμών στο μυϊκό και το συνδετικό ιστό.

Ανάπτυξη Ελαστικότητας – Ευλυγισίας – Ευκαμψίας
Οι διατατικές ασκήσεις είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη της ελαστικότητας-ευλυγισίας και της ευκαμψίας. Η βελτίωση επιτυγχάνεται προοδευτικά, εκτελώντας κινήσεις που στιγμιαία υπερβαίνουν το εύρος της κίνησης της άρθρωσης.

Βελτίωση της Απόδοσης
Τα προγράμματα διατατικών ασκήσεων συμβάλουν θετικά στην ανάπτυξη της απόδοσης κατά την διάρκεια της προπόνησης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ανάπτυξης άλλων επιμέρους ικανοτήτων της φυσικής κατάστασης αφού η εφαρμογή της δύναμης γίνεται σωστότερα, βελτιώνεται η οξυγόνωση των μυών, αυξάνεται η ικανότητα στην κόπωση, προάγεται ο νευρομυϊκός συντονισμός, διευκολύνεται η εκμάθηση νέων κινήσεων και η προπόνηση τεχνικής.

Ανάπτυξη Αυτοπειθαρχίας
Οι διατάσεις εκτός από το να αποτελούν ένα κομμάτι της προπόνησης μπορεί να είναι και μια αυτούσια αθλητική δραστηριότητα. Μερικά συνήθη προγράμματα / μαθήματα για την βελτίωση της ελαστικότητας – ευλυγισίας – ευκαμψίας είναι το Stretching, η Yoga και το Pilates. Ένα πρόγραμμα διατατικών ασκήσεων μπορεί να αποτελέσει μια ιδανική ευκαιρία για ένα άτομο να αναπτύξει την αυτοπειθαρχία του και να ελέγξει τον εαυτό του. Η Yoga για παράδειγμα χρησιμοποιώντας τις διατάσεις, βασίζει όλη την φιλοσοφία της στον έλεγχο του σώματος μέσω του μυαλού. Οι μυϊκές διατάσεις, αποτελούν μια ευκαιρία για σκέψη, αυτοσυγκέντρωση, επαφή με το σώμα και δίνουν τη δυνατότητα επίγνωσης των ορίων του σώματός. Το σπουδαιότερο απ’ όλα είναι ότι προϋποθέτουν ελάχιστα από εξοπλισμό, χώρους και μπορούν να εκτελεστούν πρακτικά σε οποιοδήποτε χώρο.

Τύποι & Μέθοδοι Διατάσεων
Υπάρχουν πολλοί τύποι διατάσεων, αλλά οι κυριότεροι τύποι είναι ο στατικός τύπος, ο βαλλιστικός ή δυναμικός τύπος και το P.N.F. Με βάση αυτούς τους τρεις κύριους τύπους έχουν αναπτυχθεί μια σειρά από μεθόδους εκτέλεσης των διατατικών ασκήσεων. Οι διατάσεις κατά την διάρκεια της εκτέλεσης τους, ανεξαρτήτου μεθόδου που θα επιλέξετε, μπορούν να πραγματοποιηθούν με τρεις τρόπους: ενεργητικός (αυτοδιάταση), παθητικός (διάταση με βοήθεια) και ο μεικτός (αυτοδιάταση και διάταση με βοήθεια).

Στατικές Διατάσεις
Οι στατικές διατάσεις ή τεντώματα περιλαμβάνουν την τοποθέτηση του μυός ή μιας μυϊκής ομάδας σε μια ειδική θέση με ταυτόχρονη ακινητοποίηση του κορμού, ώστε να προκληθεί η επιμήκυνση ή τέντωμα στην συγκεκριμένη γυμναζόμενη μυϊκή ομάδα. Η τοποθέτηση στις ειδικές αυτές θέσεις μπορεί να γίνει από τον ασκούμενο μόνο (ενεργητικά), ή με την βοήθεια από συνασκούμενο-προπονητή /φυσικοθεραπευτή (παθητικά).

Στις ενεργητικές στατικές διατάσεις ο ασκούμενος μόνος του, παίρνει την κατάλληλη θέση για το τέντωμα της μυϊκής ομάδας που θέλει.. Το εύρος της διάτασης αυξάνεται σταδιακά και παραμένει στην τελική θέση για μερικά δευτερόλεπτα. Στις παθητικές στατικές διατάσεις ο ασκούμενος διατείνει τις μυϊκές ομάδες που θέλει με την βοήθεια κάποιου συνασκούμενου ή προπονητή / φυσικοθεραπευτή. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνει μεγαλύτερη διάταση από ότι εάν την πραγματοποιούσε μόνος του. Οι στατικού τύπου διατάσεις είναι αυτές που συνήθως συστήνονται αφού σπάνια προκαλούν τραυματισμούς.

Βαλλιστικές Ή Δυναμικές Διατάσεις
Οι βαλλιστικές διατάσεις περιλαμβάνουν την επιμήκυνση του μυός ή της μυϊκής ομάδας με κίνηση ή σε όλο το εύρος της κίνησης ή με ρυθμικές βαλλιστικές διατάσεις στα ακραία σημεία της διάτασης ή με βίαιες και απότομες κινήσεις στα όρια του φυσιολογικού εύρους διάτασης. Συνήθως εκτελούνται με ρυθμικά επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως οι διπλώσεις, οι ταλαντεύσεις ή οι αναπηδήσεις. Έχουν το μειονέκτημα ότι είναι χρονοβόρες και επιπλέον οι περισσότεροι τις εκτελούν λάθος με αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς. Οι βαλλιστικές διατάσεις πρέπει να εκτελούνται από άτομα έμπειρα ή υπό την καθοδήγηση ατόμων που γνωρίζουν αυτού του είδους διατάσεις. Οι βαλλιστικές διατάσεις εφόσον γίνουν σωστά έχουν το πλεονέκτημα της κίνησης και ο ιδανικότερος συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην προθέρμανση και την κυρίως προπόνηση.

Διατάσεις P.N.F. Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση

Η ιδιοδέκτρια νευρομυϊκή διευκόλυνση (P.N.F.) είναι μια μέθοδος θεραπείας που χρησιμοποιούν οι φυσικοθεραπευτές και ξεκίνησε από τον Dr Herman Kabat γύρω στα 1940, ο οποίος την εφάρμοσε ως θεραπεία σε ασθενείς με πολυομυελίτιδα. Επειδή στην μέθοδο αυτή χρησιμοποιούνται και τεχνικές χαλάρωσης – διάτασης (σφίξε-χαλάρωσε, κράτα-χαλάρωσε), χρησιμοποιείται και ως τύπος διάτασης.

Οι διατάσεις P.N.F. περιλαμβάνουν ενεργό συστολή του μυός πριν από το τέντωμα. Σήμερα η μέθοδος αυτής της διάτασης θεωρείτε από τις πλέον προχωρημένες και αποτελεσματικές. Για να εκτελεστεί σωστά χρειάζεται εξωτερική βοήθεια εξειδικευμένου ανθρώπου που γνωρίζει ή φυσικοθεραπευτή.

Αυτός είναι και ο λόγος που δεν γίνονται συχνά και δεν χρησιμοποιούνται σε ομαδικά προγράμματα.

Πώς να Κάνετε τις Διατάσεις;

Οι διατάσεις πρέπει να εκτελούνται αργά, ελεγχόμενα και όχι απότομα με βιασύνη. Η χρονική διάρκεια της κάθε διατατικής άσκησης, εξαρτάται από τον αριθμό των σετ που χρησιμοποιείτε για την κάθε μυϊκή ομάδα. Κάθε διατατική άσκηση θα πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα. Η σύνηθες διάρκεια είναι 10-30 δευτερόλεπτα. Διατείνετε 2 με 3 φορές (σετ) τον κάθε μυ ή μυϊκή ομάδα.

Αποφύγετε το σημείο του πόνου. Κατά την διάρκεια της άσκησης δεν πρέπει να ζορίζεστε αλλά να σταματάτε εκεί που νοιώθετε έναν «γλυκό» πόνο ή ένα ελαφρό «τράβηγμα». Ακολουθώντας αυτή την συμβουλή θα αποφύγετε τραυματισμούς του μυϊκού συστήματος.

Διατάσεις που είναι δύσκολες στην εκτέλεση τους, πονάνε πολύ ή φέρνουν το σώμα σε ακραίες θέσεις πρέπει να τις αποφεύγετε. Κατά την διάρκεια των διατάσεων δεν πρέπει να κρατάτε την αναπνοή σας αλλά να αναπνέετε αβίαστα και ελευθέρα. Την στιγμή που ο μυς ή η μυϊκή ομάδα βρίσκετε στο μέγιστο τέντωμα εκπνεύστε προσπαθώντας να χαλαρώσετε το σημείο που διατείνετε. Κάθε φορά που εκτελείτε πρόγραμμα διατάσεων προσπαθήστε να διατείνετε λίγο παραπάνω από ότι στην τελευταία σας προπόνηση.

Στις διατάσεις όπου συμμετέχουν τα πόδια, όπου τα γόνατα πρέπει να είναι τεντωμένα και δεν τα καταφέρνετε μην απογοητεύεστε. Απλώς λυγίστε λίγο τα γόνατα και εκτελέστε κανονικά τις διατάσεις. Ξεκινήστε τις διατατικές ασκήσεις από τις μυϊκές ομάδες που βρίσκονται στο κεφάλι και καταλήξτε στις μυϊκές ομάδες των ποδιών. Αρχίστε τις διατάσεις που εκτελούνται από την όρθια θέση και να τελειώστε με τις διατάσεις που εκτελούνται στην ύπτια θέση. Όταν διατείνετε μια μυϊκή ομάδα στην συνέχεια πρέπει να ακολουθεί η διάταση της ανταγωνιστικής μυϊκής ομάδας.

Πότε να Κάνετε τις Διατάσεις

Για να διατηρήσετε την μυϊκή ελαστικότητα-ευλυγισία και αρθρική ευκαμψία πρέπει να κάνετε πρόγραμμα διατατικών ασκήσεων τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Η διάρκεια του προγράμματος διατάσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 10 με 20 λεπτά. Μπορείτε να εκτελέσετε ασκήσεις διατάσεων όποτε εσείς το αισθανθείτε όπως για παράδειγμα στο γραφείο, στο σπίτι και σε διάφορους χρόνους κατά την διάρκεια της ημέρας. Εξάλλου για να κάνει κάποιος απλές διατάσσεις ώστε να ξεπιαστεί δεν χρειάζεται καν κάποιος εξοπλισμός.

Μην κάνετε διατάσεις αν πριν δεν έχετε κάνει ένα γενικό ζέσταμα. Χρησιμοποιείστε τις διατάσεις απαραίτητα κατά την διάρκεια της προθέρμανσης και της αποθεραπείας. Κάνοντας διατάσεις θα βελτιώσετε την απόδοση σας κατά την διάρκεια της προπόνησης και θα σας προστατεύσουν από τυχόν τραυματισμούς. Οι διατάσεις είναι απαραίτητες για όλες τις αθλητικές δραστηριότητες, είτε αυτό είναι σκι στην θάλασσα, είτε κάνετε ελευθέρα βάρη σε ένα γυμναστήριο.

Αποφύγετε τις διατατικές ασκήσεις 1-2 ώρες μετά το φαγητό. Κατά την διάρκεια των καυτών και με υγρασία ημερών, επιλέξτε να κάνετε τις διατατικές ασκήσεις ή πολύ νωρίς το πρωί ή πολύ αργά το βράδυ. Τις κρύες ημέρες του χειμώνα κάντε πολύ καλή προθέρμανση πριν τις διατατικές ασκήσεις.

Αντενδείξεις Διατάσεων

Μην διατείνετε ένα μυ ή μια μυϊκή ομάδα ο οποίος είναι τραυματισμένος ή έχει τραυματιστεί πρόσφατα. Απαγορεύεται να κάνουν μυϊκές διατάσεις τα άτομα που είχαν πρόσφατο κάταγμα σε κάποιο οστό, που έχουν φλεγμονή σε κάποια άρθρωση, που είχαν πρόσφατο διάστρεμμα, με δερματικά προβλήματα και τέλος όταν υπάρχει παθολογική μείωση του εύρους της κίνησης

Ο Αντίλογος

Ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν ότι υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες οι διατατικές ασκήσεις θα μπορούσαν να αυξήσουν (αντί να μειώσουν) τον κίνδυνο τραυματισμού. Σαν τέτοιες περιπτώσεις αναφέρονται αυτές των ατόμων με υπερ-κινητικές αρθρώσεις (δηλαδή με μεγάλη, σχεδόν ακραία, ευκαμψία). Σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται ότι ενδεχομένως να υπάρχει συσχέτιση της αυξημένης ευκαμψίας ορισμένων αρθρώσεων με την πρόωρη εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι σίγουρα βάσιμοι και στηρίζονται σε εμπειρικά δεδομένα και έρευνες. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι αφορούν ακραίες περιπτώσεις ευκαμψίας, ή άτομα που έχουν εκ φύσεως πολύ χαλαρές αρθρώσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αντί να επιδιώκεται περαιτέρω αύξηση της ευκαμψίας θα ήταν πιο σωστό να επιδιωχθεί η αύξηση της μυικής δύναμης, που βοηθά στη σταθεροποίηση των αρθρώσεων και την αποφυγή τραυματισμών εξαιτίας ακριβώς της μεγάλης χαλαρότητάς τους.

Αντί Συμπεράσματος…

Δεν χρειάζεται να είστε σε άψογη φυσική κατάσταση, ή να είστε αθλητές για να κάνετε διατατικές ασκήσεις. Είτε η δουλειά σας είναι καθιστική, είτε χειρωνακτική, είτε είστε σε καλή φυσική κατάσταση είτε όχι, μπορείτε να ωφεληθείτε από αυτές. Αρκεί να έχετε στο μυαλό σας πως ο στόχος δεν είναι το να προσπαθείτε να ξεπερνάτε τα όριά σας, προκαλώντας ενοχλήσεις και πόνο στο σώμα σας. Μην έχετε άγχος στην εκτέλεση των ασκήσεων, αλλά προσπαθήστε να απολαύσετε την αίσθηση της επαφής με τους μυς που σας προσφέρουν αυτές. Το κάθε άτομο έχει τα δικά του όρια, δύναμη, αντοχή, ευλυγισία. Βρείτε λοιπόν τους δικούς σας ρυθμούς, τα δικά σας όρια, και με βάση αυτά προσπαθήστε να αποκτήσετε μια συνήθεια που θα αποτελεί πηγή ευχαρίστησης και ανακούφισης για όλη σας τη ζωή.

 

Κωνσταντίνος Ι. Πρέντζας, MS
Φυσικοθεραπευτής
Κάτοχος Μάστερς στη Διατροφή & Άσκηση
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επαναδημοσίευση από www.fitsn.com

 

Επίδεσμος-ταινία, Balance Taping – Kinesio Taping

Όλοι όσοι παρακολουθούμε ποδόσφαιρο η σπορ γενικότερα έχουμε αναρωτηθεί τι είναι αυτή η χρωματιστή ταινία που φορούν κάποιοι αθλητές στα πόδια ή τα χέρια τους.

Αυτή λοιπόν η χρωματιστή ταινία ονομάζεται ελαστική κινησιο-ταινία (Kinesio-tape). H τεχνική της κινησιο-επίδεσης με ελαστική ταινία όπως και η ταινία εφευρέθηκαν από τον Ιάπωνα Χειροπράκτη Δρ. Kenzo Kase το 1973. Ο Δρ. Kase έψαχνε μια μέθοδο η οποία θα βοηθούσε το σώμα να επουλώσει γρηγορότερα τους ιστούς αλλά και θα υποστηρίζει το σώμα χωρίς τον περιορισμό που είχαν οι ως τότε αθλητικές ταινίες. Η ελαστική κινησιο-ταινία πρωτοεμφανίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ και έκτοτε έχει “κατακτήσει” τον κόσμο της αποκατάστασης αλλά και της άθλησης.

Η μέθοδος Balance Taping είναι μια από τις πολλές εξελίξεις αυτής της κινησιο-επίδεσης και βασίζεται στην μετατόπιση από την ιδέα των μεμονωμένων μυών και δομών και στοχεύει συνολικά στα αίτια που κρύβονται πίσω από τα συμπτώματα. Η Balance Taping στηρίζεται περισσότερο στις βιοχημικές και φυσιολογικές ιδιότητες του ανθρώπινου σώματος. Επιπρόσθετα με την ενσωμάτωση διαφόρων απόψεων και πρακτικών όπως π.χ. η Χρωματοθεραπεία έχει βρεθεί πως πολλοί ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από αυτή τη θεραπεία με ταινία.

Οι επιδράσεις της ταινίας είναι οι εξής :

α) Ομαλοποιεί την μυϊκή λειτουργία βελτιώνοντας την νευρομυϊκή επικοινωνία.

β) Βελτίωση της ροής του αίματος, της λέμφου και των ενδοκυτταρικών υγρών. Αυτό επιτυγχάνεται με τις χαρακτηριστικές πτυχές που δημιουργούνται κατά την εφαρμογή της ταινίας.

γ) Μείωση του πόνου μέσω της αντίδρασης του δέρματος και στον ερεθισμό των υποδοχέων του.

δ) Επανόρθωση δυσλειτουργιών των αρθρώσεων και αποκατάσταση της ισορροπίας.

Η ταινία εφαρμόζεται με διάφορες τεχνικές ανάλογα με το τι θέλουμε να επιτύχουμε.

α) Τεχνική της κυκλοφορίας

β) Τεχνική των συνδέσμων

γ) Επανορθωτική τεχνική

δ) Τεχνική της περιτονίας

Μερικά παραδείγματα περίδεσης με ελαστική κινησιο-ταινία:

Επίδεση οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης

Επίδεση υποστήριξης συγκεκριμένης
σπονδυλικής μονάδας της οσφυϊκής μοίρας

 

Επαναδημοσίευση από www.xeiropraktiki.blogspot.com

 

Η Αθλητιατρική στην πράξη

Η συμβουλή του Αθλητίατρου είναι απαραίτητη για την περιφρούρηση της υγείας των αθλητών και την πρόοδο γενικά του αθλητισμού σε κάθε χώρα.Χρειάστηκαν να περάσουν πάρα πολλά χρόνια για να κατανοηθεί απ’ τους ιθύνοντες η ιδέα πως οι αθλητές δεν ευθύνονται απόλυτα για τους τραυματισμούς τους και πως έχουν το δικαίωμα να τους προσφέρεται ιατρική περίθαλψη όταν τραυματίζονται ή αρρωσταίνουν.

Βέβαια για πολλά χρόνια η παροχή ιατρικών υπηρεσιών στους αθλητές ήταν υποτυπώδης και συμβολική. Αργότερα η συστηματικοποίηση και η γενίκευση της κοινωνικής μέριμνας επέβαλε τη θέσπιση ειδικών νόμων που καθιστούν πλέον τους αθλητικούς συλλόγους υπεύθυνους για την υγεία και την ακεραιότητα των αθλητών που αγωνίζονται και προπονούνται. Έτσι οι επαγγελματικοί σύλλογοι, αρχικά στο εξωτερικό, αναγκάστηκαν να ασφαλίσουν το αθλητικό τους δυναμικό.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες λοιπόν για να ασφαλίσουν τα επιχειρηματικά τους κέρδη καλούν την ιατρική επιστήμη να κάνει επίσημα την εμφάνιση της στους αθλητικούς χώρους και να αναλάβει υπεύθυνα την παρακολούθηση της υγείας των αθλητών. Τώρα αρχίζει να υπάρχει μια άμεση συνεργασία προπονητή και γιατρού για το καλό των αθλητών – και οι αθλητές είναι υποχρεωμένοι να πειθαρχούν στις συστάσεις του γιατρού της ομάδας. Ο ρόλος του αθλητίατρου και η άμεση συμβολή του στα προβλήματα του αθλητισμού ανέβασε σημαντικά τη στάθμη της απόδοσης των αθλητών.

Συγκεκριμένα ο Αθλητίατρος έχει τις εξής αρμοδιότητες:

Αναλαμβάνει τη βασική ιατρική εξέταση απαραίτητη για κάθε αθλητή πρωτοεγγραφόμενο σε κάποιο σύλλογο και ακολούθως τον περιοδικό έλεγχο της υγείας των αθλουμένων.
Παρακολουθεί υπεύθυνα την υγεία των αθλουμένων και επιλύει κάθε είδους πρόβλημα υγείας που μπορεί να προκύψει.
Φροντίζει για την θεραπεία και την αποκατάσταση του τραυματισμού των αθλητών και όταν χρειαστεί συνεργάζεται με γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (χειρουργούς, ορθοπεδικούς, ουρολόγους κ.α).
Δίνει εντολές και συνεργάζεται με τους φυσικοθεραπευτές και μασέρ για την φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση των αθλητών.
Είναι ο μόνος υπεύθυνος να κρίνει αν ο τραυματισμένος ή άρρωστος αθλητής είναι σε θέση να συνεχίσει την αγωνιστική του δραστηριότητα και να καθορίσει το χρόνο της προσωρινής του αποχής απ’ τους αγώνες και τις προπονήσεις.
Είναι υπεύθυνος για την θεραπευτική αγωγή των αθλητών, όπως επίσης και για την ενίσχυση του οργανισμού με διαιτητικά συμπληρώματα (βιταμίνες, ηλεκτρολύτες κ.α ). Συγχρόνως δε, τους ενημερώνει για τους κινδύνους του dopping και ελέγχει κάθε φαρμακευτική ουσία που λαμβάνουν.
Ρυθμίζει την σωστή διατροφή των αθλητών. Καθορίζει ειδικό διαιτολόγιο με σκοπό να πετύχει το ιδανικό βάρος για κάθε αθλητή και φροντίζει έτσι ώστε αυτό να διατηρείται σταθερό σε όλη την διάρκεια της αθλητικής περιόδου. Προτείνει τη σύνθεση ( λευκώματα, λίπη, υδατάνθρακες ) των γευμάτων ανάλογα με τις ανάγκες και την εποχή και ορίζει το ωράριο των γευμάτων
Προστατεύει τους προπονούμενους και τους αγωνιζόμενους λαμβάνοντας ορισμένα βασικά μέτρα από ορισμένες περιβαντολογικές συνθήκες (υψόμετρο, πολύ κρύο, ζέστη, υγρασία κ.α ).Πρέπει να σημειωθεί ότι οι συνθήκες αυτές δημιουργούν ορισμένα προβλήματα στην υγεία και την αγωνιστική απόδοση των αθλητών. Ανάλογα της προπόνησης, της δραστηριότητας γενικά και των επιδόσεων των αθλητών ελέγχει διαγνωστικά την λεγόμενη "υπερκόπωση" ή "υπερπροπόνηση".
Παραπέμπει και ο ίδιος ελέγχει, αξιολογεί, δίνει λύσεις και θεραπείες εάν χρειάζεται, σε μικροβιολογικό, βιοχημικό, ηλεκτροκαρδιογραφικό, ηλεκτροεγκεφαλικό και εργοφυσιολογικό έλεγχο των αθλητών, που μας βοηθάει αποτελεσματικά να ελέγξουμε τις λειτουργικές δυνατότητες και ικανότητες των αθλητών. Παράλληλα μπορούμε να δούμε και τις λειτουργικές αδυναμίες τους.
Με τον εργοφυσιολογικό έλεγχο π.χ. μπορούμε να ελέγξουμε την δύναμη του μυϊκού συστήματος των αθλητών. Να διαπιστώσουμε δηλαδή αν η μυϊκή δύναμη είναι επαρκής για το αγώνισμα τους ή όχι.
Επίσης ελέγχεται η αναπνευστική λειτουργία βασική για την απόδοση όλων των αθλητών.

Η εργοφυσιολογική έρευνα βαθμολογεί επίσης τις εφεδρείες της κυκλοφορίας και ελέγχει τη συμπεριφορά του καρδιαγγειακού συστήματος στην έντονη μυϊκή προσπάθεια και καθορίζει τα όρια ασφάλειας για την λειτουργία της καρδιάς ακόμα και όταν εκτελείται εξαντλητική προσπάθεια. Επίσης σπουδαία εργοφυσιολογική εξέταση είναι ο προσδιορισμός της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου. Πρόκειται για μια δοκιμασία που καθορίζει με ακρίβεια τις δυνατότητες του αεροβίου μυϊκού μεταβολισμού, απαραίτητο στοιχείο για τα αγωνίσματα αντοχής, όπως επίσης και την εκτίμηση των δυνατοτήτων του αναερόβιου μυϊκού μεταβολισμού, μέθοδο πολύτιμη για την εκτίμηση της απόδοσης των αθλητών που επιδίδονται σε αγωνίσματα ταχύτητας.

Τέλος είναι το μόνο επίσημα αρμόδιο πρόσωπο που προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Πράγματι η συχνότητα και η σοβαρότητα του τραυματικού κινδύνου των αθλητών επιβάλλουν την παρουσία του αθλητιάτρου στον αγωνιστικό χώρο. Αυτός είναι το μόνο αρμόδιο πρόσωπο, να προσφέρει έγκαιρα και υπεύθυνα τις ιατρικές υπηρεσίες του στον τραυματισμένο αθλητή.

Ο ίδιος αποφασίζει εάν μπορεί ο τραυματίας να συνεχίσει ακίνδυνα τον αγώνα ή να αποσυρθεί αμέσως. Αυτός ευθύνεται για την μετακίνηση και τον τρόπο του τραυματισμένου αθλητή μέσα στον αγωνιστικό χώρο και τη μεταφορά του, εάν χρειάζεται, στην κατάλληλη νοσηλευτική μονάδα.

Σαν τελευταία υπόμνηση θα ήθελα να αναφέρω ότι μεταξύ αθλητιάτρου και προπονητή θα πρέπει να υπάρχει κλίμα απόλυτης εμπιστοσύνης, καλοπιστίας και καλής διάθεσης. Το έργο τους είναι παράλληλο και η αποστολή τους κοινή: η πρόοδος των αθλητών στους οποίους και οι δύο προσέφεραν τις υπηρεσίες τους με σκοπό τη διάκριση και τις επιτυχίες.

 

Dr. Ξενοφών Ρούσσης
Χειρούργος Ορθοπεδικός – Ειδικός Αθλητίατρος
Πρόεδρος Υγειονομικής Επιτροπής της ΕΠΣΑ
Πρόεδρος της Αθλητιατρικής Εταιρίας Ιατρών Αγώνων (ΑΘΛ.ΕΤ.Ι.Α.)

 

Κακώσεις των Οφθαλμών στο Ποδόσφαιρο

Είναι γνωστό ότι οι οφθαλμικές κακώσεις στα σπορ αυξάνονται σημαντικά κατά τα τελευταία χρόνια με την αύξηση των ατόμων που ασχολούνται με τις δραστηριότητες αυτές.Τούτο είναι κοινή διαπίστωση και στο εξωτερικό και στη χώρα μας. Παρά το ότι δεν διαθέτουμε λεπτομερείς στατιστικές για τη συχνότητα των οφθαλμικών κακώσεων στη χώρα μας από το ποδόσφαιρο φαίνεται ότι οι κακώσεις αυτές είναι από τις συχνότερες συγκρινόμενες με εκείνες που προέρχονται από άλλα σπορ. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι κακώσεις που προκαλούνται από τη μπάλα είναι ελαφρότερες από εκείνες που προκαλούνται από πλήξη των χεριών ή των αγκώνων ή των ποδιών των συμπαικτών ή κεφαλιές.

Τούτο οφείλεται στο καθορισμένο μέγεθος της μπάλας το οποίο δεν πλήττει σοβαρά τον οφθαλμό (όπως π.χ. το μπαλάκι του τένις) γιατί προστατεύεται από τα χείλη του κόγχου.

Αν θελήσουμε να ξεχωρίσουμε σε δύο βασικές κατηγορίες τις βλάβες που προκαλούνται στα μάτια στο ποδόσφαιρο, μπορούμε να τις διακρίνουμε σε κακώσεις του πρόσθιου και οπισθίου ημιμορίου του οφθαλμού.

Επί μέρους κακώσεις των οφθαλμών προσθίουημιμορίου περιλαμβάνονται με τραυματική βλάβη

1. Θλαστικά τραύματα – Μώλωπες βλέφαρων.
2. Τραύματα επιπεφυκότος
3. Αποπτώσεις επιθηλίου κερατοειδούς
4. Τραυματική ιριδοκυκλίτις
5. Ύφαιμα: (βλέπε παρακάτω)

Είναι η παρουσία αίματος στον πρόσθιο θάλαμο.
Η εμφάνιση του υφαίματος διακυμαίνεται από μικροσκοπική, ορατή στη σχισμοειδή λυχνία μόνο ως ερυθροκύτταρα που κυκλοφορούν στο υδατοειδές, μέχρι καθολικού τέτοιου, που γεμίζει ολόκληρο τον πρόσθιο θάλαμο.
Σταδιοποίηση Υφαίματος 1ου Βαθμού
Ύφαιμα το οποίο καταλαμβάνει λιγότερο από το 1/ 3 του προσθίου θαλάμου 2ου Βαθμού
Ύφαιμα που καταλαμβάνει το 1/3 έως το ήμισυ του προσθίου θαλάμου 3ου Βαθμού
Ύφαιμα που καταλαμβάνει περισσότερο από το ήμισυ αλλά όχι ολόκληρο τον πρόσθιο θάλαμο. 4ου Βαθμού
Ύφαιμα το οποίο καταλαμβάνει ολόκληρο τον πρόσθιο θάλαμο Βαθμός 4 -Ύφαιμα " Μπίλια οκτώ": είναι ύφαιμα που έχει θρομβωθεί και έχει αποκτήσει μαύρο ή μόβ χρώμα.
Η μαύρη ή μόβ εμφάνιση του υφαίματος οφείλεται
– διαταραγμένη κυκλοφορία του υδατοειδούς: οξυγόνωσης του ενδοθαλάμιου αίματος και προκαλεί την δημιουργία μαύρου θρόμβου.

Το ύφαιμα "μπίλια οκτώ" (βλ. α) διαφέρει από το καθολικό ή 100% ύφαιμα (βλ. β)
(α) To ύφαιμα “μπίλια οκτώ” είναι αίμα στον πρόσθιο θάλαμο που έχει θρομβωθεί και έχει εμφάνιση μαύρη ή μοβ.
(β) Το καθολικό ή 100% ύφαιμα στο όποιο το αίμα γεμίζει τον πρόσθιο θάλαμο φαίνεται λαμπερό κόκκινο.

Το κόκκινο χρώμα υποδεικνύει ότι υπάρχει συνεχής κυκλοφορία υδατοειδούς μέσα στον πρόσθιο θάλαμο με καλύτερη πρόγνωση από το ύφαιμα "μπίλια οκτώ "
6. Ιριδοδιάλυσις
7. Υπεξάρθρημα φακού

Επί μέρους κακώσεις των οφθαλμών οπίσθιου ημιμορίου περιλαμβάνονται με τραυματική βλάβη.

1. Αιμορραγίες υαλοειδούς
2. Ρήξεις χοριοειδούς
3. Οίδημα οπισθίου πόλου (οίδημα Berlin) τραυματική αμφιβληστροειδοπάθεια. Είναι διασεισική βλάβη του αμφιβληστροειδούς.
Είναι βλάβη η οποία οφείλεται σε διάταση του αμφιβληστροειδή προκαλούμενη από έλξεις υαλοειδοαμφιβληστροειδικών συνδέσεων. Η διάταση γίνεται στο επίπεδο των φωτουποδοχέων ενώ ο υπόλοιπος αμφιβληστροειδής συγκρατείται από τα κύτταρα Muller
4. Ρωγμές -Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς :Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι μια λεπτή, ημιδιαφανής μεμβράνη που καλύπτει την εσωτερική επι φάνεια του ματιού. Βρίσκεται προσκολλημένος στον χοριοειδή και τον σκληρό χιτώνα.

Ο αμφιβληστροειδής είναι ο νευρικός ιστός στον οποίο σχηματίζεται η εικόνα αφού περάσει από το οπτικό σύστημα του οφθαλμού. Εδώ γίνονται οι απαραίτητες χημικές διεργασίες, ώστε τα νευρικά ερεθίσματα να μεταφέρονται στον εγκέφαλο, μέσω των οπτικών, οδών προς ανάλυση και επεξεργασία. Κατά την αποκόλληση ο αμφιβληστροειδής "ξεκολλά" απ’ τους υποκείμενους χιτώνες.

Αιτιολογία – Παθογένεια

Η πιο συχνή μορφή αποκόλλησης είναι η ρηγματογενής με συχνότητα 1 στα 10.000 άτομα κάθε χρόνο. Η δημιουργία οπής ή σχίσματος στον αμφιβληστροειδή, οδηγεί στη άθροιση υγρού πίσω από τον αμφιβληστροειδή και στην αποκόλληση του. Οφείλεται σε οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς σώματος συνήθως επί παρουσίας προδιαθεσικής εκφύλισης του αμφιβληστροειδούς στην περιφέρεια του όπως στα σύνδρομα Marfan Ehlers -Danlos, σπανιότερα σε υπερμετρωπία και συχνά σε μύωπες. 40% των αποκολλήσεων συμβαίνουν σε ασθενείς με μυωπία. Όσο υψηλότερη η μυωπία, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να παρουσιαστεί αποκόλληση.

Άλλες μορφές αποκόλλησης είναι η ελκτική σε περιπτώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, αμφιβληστροειδοπάθεια της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας και σε διατιτραίνων τραύμα του οφθαλμού. Η εξιδρωματική αποκόλληση -πιο σπάνια- οφείλεται συνήθως σε όγκους του χοριοειδούς,υψηλή υπέρταση ή ενδοφθάλμια φλεγμονή.

Κλινική Εικόνα -Συμπτώματα

1. Φωταψία: δηλ. σπινθηρισμοί, παρουσιάζονται συνήθως στο κροταφικό τμήμα του οπτικού πεδίου.
2. “Μυγάκια”: είναι κινούμενες θολότητες του υαλοειδούς που μπορεί ωστόσο να έχουν την μορφή ιστού αράχνης ή δαχτυλιδιού
3. Διαταραχή του οπτικού πεδίου: με την μορφή μαύρης κουρτίνας που ξεκινά από το κατώτερο ή ανώτερο ημιμόριο του οπτικού πεδίου και μπορεί να συμπεριλάβει την κεντρική όραση.

Τα δύο πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στη ρηγματογενή αποκόλληση.
Αναφέρονται και άλλες επιπλοκές με τραυματική βλάβη όπως:
– Παραλύσεις οφθαλμικών μυών
– Τραυματική βλεφαρόπτωση
– Τραυματικό καταρράκτη
– Διπλωπία: είναι αποτέλεσμα τραυματισμού στο πρόσωπο, και ειδικότερα στην γύρω από τον οφθαλμό περιοχή.

Η σοβαρότητα του συμπτώματος της διπλής όρασης έγκειται στο ότι, παρά τη σωστή αντιμετώπιση, σε ένα σημαντικό ποσοστό πασχόντων παραμένει μια μικρή διπλωπία στην προς τα άνω θέση. Ο μηχανισμός πρόκλησης της διπλωπίας προέρχεται από την άμεση ή έμμεση δράση κάποιας ενέργειας, όπως της πρόσκρουσης της μπάλας, στον οφθαλμό. Στον άμεσο τρόπο, η μπάλα είναι μεγάλου διαμετρήματος και προσκρούει στο κογχικό περίβλημα, προκαλεί κάταγμα του ζυγωματικού οστού και πολλές φορές μαζί και του εδάφους του κόγχου. Τότε τα μαλακά μόρια που περιβάλλουν το βολβό εισχωρούν και ενίοτε παγιδεύονται στο ιγμόρειο, δημιουργώντας αδυναμία πλήρους στροφή του βολβού προς τα άνω, με συνέπεια ο πάσχων να βλέπει διπλά τα αντικείμενα στην άνω θέση ( υδραυλική θεωρία ). Στον έμμεσο τρόπο, η μπάλα είναι μικρού διαμετρίματος προσκρούει στο βολβό απ’ ευθείας χωρίς να του προκαλέσει ρήξη, και τον συμπιέζει αναγκάζοντας το οστούν του εδάφους του κόγχου που είναι λεπτό, να υποστεί κάταγμα και να υποχωρήσει στο ιγμόρειο (blow-out κάταγμα). Και εδώ, λόγω εμπλοκής των μαλακών μορίων, προκύπτει αδυναμία πλήρους στροφής του βολβού προς τα άνω και διπλωπία ( μηχανική θεωρία). Είναι γνωστό επίσης ότι το ποσοστό τραυμάτων του οφθαλμού στο ποδόσφαιρο καλύπτει το 17,5%-18% του συνόλου των τραυματισμών αυτών στα σπορ.

Αν και δεν υπάρχει τεκμηριωμένη στατιστική, φαίνεται ότι οι τερματοφύλακες είναι περισσότερο ευάλωτοι συγκριτικά με τους άλλους παίκτες. Η προληπτική οφθαλμική εξέταση των παικτών έχει ουσιώδη σημασία επί παραδείγματι μία οπτική οξύτητα της τάξεως των 7/10 χωρίς διόρθωση, η φυσιολογική χρωματική αντίληψη είναι ουσιώδης, επαρκή για το παίξιμο ποδοσφαίρου. Αντίθετα όμως μια διαταραχή στο οπτικό πεδίο, κακή κινητικότις των βολβών, αλλοιώσεις του βυθού και η ύπαρξη διπλωπίας, θεωρούνται αντενδείξεις για το παίξιμο, γιατί προκαλούν δυσχέρεια στην εκτίμηση της θέσεως της μπάλας εν σχέσει με τους παίκτες και στην παρακολούθηση γενικά του παιχνιδιού. Η μονοφθαλμία, ανατομική ή λειτουργική, αποτελεί επίσης αντένδειξη λόγω του περιορισμού του οπτικού πεδίου. Ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, όπως ο εξόφθαλμος, αποτελούν σχετική αντένδειξη λόγω των αυξημένων κινδύνων τραυματισμού. Οι κατάλληλες συνθήκες φωτισμού των γηπέδων επίσης έχουν σημασία. Συνίσταται ο φωτισμός με 200-600 Lux και βέβαια η διάταξη των προβολέων, η κλίση τους και η φύση, της φωτεινής πηγής θα πρέπει να επιλέγονται κατάλληλα για να παρέχουν τον καλύτερο δυνατό φωτισμό χωρίς να θαμπώνουν τους παίκτες, ιδίως όταν γίνεται τηλεοπτική κάλυψη του αγώνα οπότε απαιτείται φωτισμός 1.000-1.500 Lux. Οι κακώσεις των οφθαλμικών στο ποδόσφαιρο αποτελούν περίπου το 1/5 του συνόλου των οφθαλμικών κακώσεων στα σπορ για τα διεθνή δεδομένα.

 

Γεωργία Μάνη
Ιατρός Αγώνων
Μέλος ΑΘΛ.ΕΤ.Ι.Α

Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)

Πριν προχωρήσουμε σε οποιαδήποτε πράξη ή ενέργεια καρδιακής και αναπνευστικής αναζωογόνησης θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει την ατομική μας ασφάλεια. Δεν κάνουμε τίποτε αν δεν έχουμε μετακινηθεί από κάποιο επικίνδυνο χώρο.

H ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

Εύκολα όπως Α Β C

Α (airway).
Μετακινούμε το θύμα με την πλάτη να βρίσκεται σε επίπεδη και ανελαστική επιφάνεια. Αν υπάρχει υποψία αυχενικής κάκωσης δεν προβαίνουμε σε καμία μετακίνηση.
Προκαλούμε ερέθισμα και ταρακουνώντας του ελαφριά τους ώμους , τον ρωτάμε αν είναι καλά. Αν δεν υπάρχει απάντηση , ταυτόχρονα με το ένα χέρι ανασηκώνουμε το πηγούνι του και με το άλλο γέρνουμε το κεφάλι του προς τα πίσω.

Φροντίζουμε να ειδοποιηθεί το Σύστημα Κατεπείγουσας Βοήθειας (166).

 

Β (breathing)

Bλέπουμε, ακούμε, αισθανόμαστε , αν το θύμα αναπνέει. Αν δεν υπάρχει αναπνοή κλείνουμε τη μύτη του και προχωρούμε σε αναπνοή στόμα με στόμα, προσέχοντας να μην διαφεύγει αέρας προς τα έξω.

Δε χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα αέρα: 400-500 ml είναι συνήθως αρκετά.

Δίνουμε 2 αναπνοές και ελέγχουμε αν υπάρχει έκπτυξη του θώρακα. Αν δεν υπάρχει τότε μάλλον έχουμε απόφραξη αεραγωγού.

C (circulation)

Ελεγχουμε αν υπάρχει σφυγμός ψηλαφώντας την καρωτίδα του θύματος.

Δεν καθυστερούμε πάνω από 5 με 10 δεύτερα στην πράξη αυτή.
Αν δεν υπάρχει σφυγμός αρχίζουμε μαλλάξεις (συμπιέσεις) του θώρακα με συχνότητα 80 με 100 το λεπτό.

Αν είμαστε μόνοι κάνουμε 15 μαλλάξεις και δινουμε 2 αναπνοές. Αν έχουμε βοηθό δίνουμε για 5 μαλλάξεις 1 αναπνοή.
Με κάθε συμπίεση ο θώρακας πρέπει να υποχωρεί 3 με 5 εκατοστά περίπου.
Η θέση του σώματός μας πρέπει να είναι σωστή.

Κάθε λεπτό ελέγχουμε αν υπάρχει σφυγμός και αναπνοή.

Συνεχίζουμε μέχρι…

Να συνέλθει το θύμα.
Να έρθει εκπαιδευμένο προσωπικό και να αναλάβει την ευθύνη.
Να υπάρχουν εμφανή σημεία θανάτου ή να μας δοθεί εντολή από ιατρικό προσωπικό να σταματήσουμε.
Να εξανληθούμε.

Στις παρακάτω εικόνες βλέπετε αναλυτικότερα τα παραπάνω

 

Καραταράκης Κώστας
Παθολόγος

Κράμπες: Ξεπεράστε τις με ψυχραιμία

Είναι συχνό φαινόμενο σε ένα αγώνα ποδοσφαίρου ο αθλητής, έπειτα από ένα σπριντ, να βρίσκεται στο έδαφος χωρίς προφανή αιτία, δείχνοντας ότι έχει πρόβλημα στην γάμπα. Φαίνεται να πονάει πολύ, όμως μετά από λίγα δευτερόλεπτα είναι έτοιμος να επανέλθει στο παιχνίδι. Είναι φανερό ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα κράμπας. Παρόλο που εμφανίζονται συνήθως σε αθλητές, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα κράμπας σε κατάσταση ηρεμίας, ακόμη και στον ύπνο τους. Αν και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει ο χρόνος και η ψυχραιμία για να ξεπεραστεί το πρόβλημα, τι μπορούμε να κάνουμε σε περίπτωση που αυτό συμβεί ενώ κολυμπάμε στα ανοιχτά; Τι ακριβώς συμβαίνει και πως αντιμετωπίζονται οι κράμπες;

Οι κράμπες ή μυϊκοί σπασμοί είναι συνεχείς και επώδυνες συσπάσεις συχνά ενός ή περισσοτέρων μυών της ίδιας ομάδας του σώματός μας. Μπορούν να εμφανιστούν σε οποιονδήποτε μυ, διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα ή αρκετή ώρα και προκαλούν έντονο πόνο. Αν και γνωρίζουμε το τι συμβαίνει στον μυ τη στιγμή του σπασμού, δεν υπάρχει στην ουσία τρόπος αντιμετώπισης του. Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα που μπορεί να κάνουμε προκείμενου να μειώσουμε τις πιθανότητες να βρεθούμε σε αυτή την επώδυνη κατάσταση.

Οι προφυλάξεις που μπορούμε να λάβουμε είναι δυο ειδών και έχουν σχέση με την άσκηση και την διατροφή.

Ας τις δούμε αναλυτικά:

ΚΡΑΜΠΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

Κράμπες μπορεί να προκληθούν λόγω ελλιπούς προθέρμανσης, λόγω μεγάλης επιβάρυνσης ορισμένων μυϊκών ομάδων, έλλειψης αποθεραπείας ή κακής κυκλοφορίας του αίματος.

Σε αυτή την περίπτωση συστήνεται σωστή προθέρμανση πριν από την άσκηση σε όλο το σώμα με ιδιαίτερη έμφαση στα σημεία που θα εξασκηθούν, μυϊκές διατάσεις πριν κατά την διάρκεια και μετά το τέλος της άσκησης και προοδευτική επιβάρυνση κατά την διάρκεια της προπόνησης.

ΚΡΑΜΠΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Εκτός από την άσκηση, μεγάλο ρόλο παίζει και η διατροφή όσον αφορά την προφύλαξη από τις κράμπες. Οι αθλητές, λόγω τις παρατεταμένης προσπάθειας και της μεγάλης εφίδρωσης, χάνουν μεγάλα ποσά ηλεκτρολυτών, στοιχείων που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και είναι υπεύθυνα, ως έναν βαθμό, για τα προβλήματα μυϊκών σπασμών.

Η έλλειψη ασβεστίου, μαγνησίου, νατρίου και καλίου από τον οργανισμό μας μπορεί να είναι καθοριστικός παράγοντας εκδήλωσης τέτοιου είδους φαινομένων.

Τροφές που καλύπτουν τις ανάγκες μας σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα μικρά ψάρια που τρώγονται με τα κόκαλα ενώ, από τις φυτικές τροφές, το μπρόκολο και το σουσάμι.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι είναι απαραίτητο στον οργανισμό μας να συνυπάρχουν σε σωστές αναλογίες ασβεστίου και μαγνησίου, ώστε να μπορεί ο οργανισμός μας να χρησιμοποιήσει σωστά και τα δύο αυτά μέταλλα. Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο είναι τα πλήρη δημητριακά και οι ξηροί καρποί καθώς και το μεταλλικό νερό. Όσο αφορά το νάτριο, είναι δύσκολο να λείψει από τον μέσο άνθρωπο, εκτός αν είναι αυστηρά χορτοφάγος.

Το νάτριο, εκτός από το αλάτι, προσλαμβάνεται από τον ανθρώπινο οργανισμό και από τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, ορισμένα παχιά ψάρια και τα προπαρασκευασμένα φαγητά.

Τέλος, το κάλιο μπορεί να βρεθεί στα αποξηραμένα φρούτα, τα σύκα, τα σταφύλια και τους ηλιόσπορους. Πάντως, κάποιος που γυμνάζεται εντατικά ή παραμένει για πολλές ώρες στον ήλιο και αποβάλλει μεγάλα ποσά ηλεκτρολυτών θα πρέπει να λαμβάνει απαραίτητα ισοτονικά ποτά για να καλύψει τις ανάγκες του.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας ώστε να επαναφέρουμε τον μυ στην αρχική του κατάσταση. Ο στόχος είναι απλός: Προσπαθούμε να τεντώσουμε τον βραχυμένο μυ. Έτσι, αν η κράμπα εκδηλωθεί στον γαστροκνήμιο (γάμπα) προσπαθούμε να τεντώσουμε το πόδι μας και να τραβήξουμε προς το μέρος μας τα δάκτυλα του ποδιού. Αν εκδηλωθεί στον δικέφαλο βραχιόνιο (ποντίκι) τεντώνουμε το χέρι και σπρώχνουμε τα δάκτυλα του χεριού προς τα κάτω. Πολλές φορές ο μυς παραμένει ερεθισμένος και μπορεί να ξανασυσπασθεί. Συνίσταται μασάζ στο σημείο, ζεστό ντους και ξεκούραση. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν απαιτείται εξέταση από ιατρό και εξετάσεις αίματος.

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι αν και η κράμπα μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή προκαλώντας έντονο πόνο, η θεραπεία της είναι σχετικά εύκολη, αρκεί να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας. Ειδικά μέσα στην θάλασσα, η έλλειψη ψυχραιμίας μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πνιγμό. Στην παραλία, πριν αποφασίσουμε να απομακρυνθούμε από την ακτή, καλό θα είναι να κάνουμε κάποιες διατάσεις και να σιγουρευτούμε ότι το σώμα μας έχει συνηθίσει την θερμοκρασίa του νερού.

 

Αντωνίου Παντελής
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής
Σύμβουλος Τροποποίησης Συμπεριφοράς

Επαναδημοσίετση απο www.nutrimed.gr

 

Μυϊκές κακώσεις

(Θλάσεις)

Οι μυϊκές κακώσεις (θλάσεις), παρά το γεγονός ότι καλύπτουν το 10% ως το 30% όλων των αθλητικών κακώσεων, συχνά δεν διαγνώσκονται ή υποτιμώνται, επειδή ο αθλητής, παρά τα ενοχλήματα, συνεχίζει τη δραστηριότητα του.

Πρόκειται για κλειστές κακώσεις, που προκαλούνται από άμεση βία (πλήξη) ή έμμεση βία (διάταση). Οι άμεσες κακώσεις οφείλονται σε κτύπημα του αντιπάλου, που προκαλεί συμπίεση του μυός στο υποκείμενο οστό και ποικίλης έντασης αιμάτωμα. Οι έμμεσες κακώσεις οφείλονται σε βίαιη διάταση του μυός και παρατηρούνται συνήθως σε μυς, οι οποίοι κινούν περισσότερες από μία αρθρώσεις (διαρθρικούς), όπως ο γαστροκνήμιος.
Ταξινόμηση

Οι μυϊκές κακώσ εις ταξινομούνται σε 1ου , 2ου και 3ου βαθμού:

Η κάκωση 1ου βαθμού χαρακτηρίζεται από ρήξη ελάχιστων μυϊκών ινών.
Η κάκωση 2ου βαθμού αντιστοιχεί σε μερική ρήξη του μυός.
Η κάκωση 3ου βαθμού χαρακτηρίζεται από πλήρη ρήξη του μυός.

Κλινική εικόνα

Τα συμπτώματα συνίσταται σε εντοπισμένο πόνο, που αναπαράγεται με τη σύσπαση του μυός και τοπικό οίδημα. Από την κλινική εξέταση διαπιστώνεται ευαισθησία στην πίεση, ενώ πόνος εκλύεται κατά την παθητική διάταση ή τη σύσπαση του μυός. Στις κακώσεις 2ου και 3ου βαθμού είναι δυνατό να ψηλαφηθεί κενό, αντίστοιχα προς τη θέση της ρήξης, ενώ σε κάκωση 3ου βαθμού είναι αδύνατη η σύσπαση του μυός, επομένως και η κίνηση της άρθρωσης.
Αντιμετώπιση

Η θεραπεία στις κακώσεις 1ου και 2ου βαθμού είναι συντηρητική και συνίσταται περιορισμός ή διακοπή της αθλητικής δραστηριότητας για 2 έως 4 εβδομάδες, ελαστική περίδεση, ψυχρά επιθέματα, χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και φυσικοθεραπεία. Το αποτέλεσμα της συντηρητικής αγωγής είναι συνήθως ικανοποιητικό, λόγω της έντονης αναγεννητικής ικανότητας του μυϊκού ιστού, που οφείλεται στην πλούσια αιμάτωσή του.

Είναι πολύ σημαντικό αμέσως μετά τον τραυματισμό να τοποθετείται πάγος στην περιοχή, όσο γίνεται πιο γρήγορα, για μείωση εμφάνισης οιδήματος και μείωση του πόνου. Ο φυσικοθεραπευτής με τα μέσα που διαθέτει τα πρώτα 24ωρα προσπαθεί να μειώσει το οίδημα και τον πόνο χρησιμοποιώντας ρεύματα TENS, διασταυρούμενα ρεύματα και κρυοθεραπεία. Μετά τα πρώτα 24ωρα, στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι να αυξήσει την κυκλοφορία του αίματος στο σημείο της βλάβης (υπέρηχος, θερμά επιθέματα, LAZER, διαθερμίες) για να επιτύχει μέγιστο βαθμό παροχής θρεπτικών στοιχείων για την επούλωση της βλάβης. Στις κακώσεις 3ου βαθμού προτιμάται η χειρουργική θεραπεία, που συνίσταται σε συρραφή του μυός.

Επιπλοκές

Κύρια επιπλοκή είναι η έκτοπη οστεοποίηση, που συνίσταται σε επασβέστωση και οστεοποίηση εκτεταμένων ενδομυϊκών αιματωμάτων και η οποία περιορίζει σημαντικά τη μυϊκή σύσπαση και την κινητικότητα των αρθρώσεων.

Κωνσταντίνος Ι. Πρέντζας, MS
Φυσικοθεραπευτής
Κάτοχος Μάστερς στη Διατροφή & Άσκηση
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επαναδημοσίευση από www.fitsn.com

 

Πελματογράφημα

Το πελματογράφημα, όπως η ετυμολογία της λέξης μας δείχνει, είναι το γράφημα, δηλαδή το αποτύπωμα του πέλματος. Η ιστορία αναφέρει ως πρώτο πελματογράφημα τα ίχνη στην άμμο και στο χώμα, στη συνέχεια πάνω σε μελάνι (όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα) και σήμερα πάνω σε υπερσύγχρονα μηχανήματα πελματικής ανάλυσης με χιλιάδες αισθητήρες.Το πελματογράφημα παρέχει τη δυνατότητα στατικής και δυναμικής μέτρησης. Στη μεν στατική σε όρθια στάση, ο ασθενής στέκεται πάνω στον τάπητα μέτρησης όπου μελετάται η ισορροπία και η κατανομή του κέντρου βάρους. Στη δε δυναμική βαδίζει ελεύθερα πάνω στον τάπητα.

Οι πληροφορίες που αποκομίζονται είναι πολύ σημαντικές και χρήσιμες για τον καθορισμό τόσο της διόρθωσης όσο και της αποκατάστασης του υπάρχοντος προβλήματος και είναι οι ακόλουθες: Η καταγραφή των υψηλών πελματιαίων πιέσεων, η ισορροπία, η σύγκριση μεταξύ του κάθε πέλματος, η επιφάνεια στήριξης, η θέση της πτέρνας, η φόρτιση της καμάρας καθώς και οι αποκλίσεις των διαφόρων γωνιών ή αποστάσεων από τους άξονες που επιλέγει ο εξεταστής, καθώς και η δισδιάστατη ή τρισδιάστατη απεικόνιση.

Η ανάλυση αυτή δε σταματά εδώ, αλλά συνεχίζει περαιτέρω με την κινηματογραφική ανάλυση του βηματισμού, τη σύγκριση του, την κατηγοριοποίησή του, το μέσο όρο πιέσεων, το χρόνο παραμονής των πιέσεων, κλπ.

Όλα αυτά τα δεδομένα είναι απόλυτα χρήσιμα και τεκμηριώνουν τόσο την υποκείμενη πάθηση, βλάβη ή κατάσταση (νευρολογικές, μυοσκελετικές δυσλειτουργίες σε ενήλικες και παιδιά), όσο και την επιλογή της θεραπείας που θα ακολουθήσει. Τα πεδία εφαρμογών είναι πάρα πολλά σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Όπως αναφέρει αναλυτικά σε επιστημονικές του ανακοινώσεις ο κ. Αρβανιτάκης Εμμανουήλ, Ποδολόγος-Ποδοθεραπευτής ειδικός στους πελματογράφους, αφορούν στην:

Αθλητιατρική: Σε σύνδρομα κόπωσης, τενοντίτιδες, απονευρωσίτιδες, ανατομικές ιδιομορφίες κλπ., που έχουν επίπτωση τόσο στο άλλο πόδι, όσο και σε όλη την κινητική αλυσίδα (γόνατο, ισχίο, μέση).

Παιδιατρική: Διαταραχές βάδισης, όπως βλαισοπλατυποδία, ραιβοποδία, ιπποποδία, προσαγωγή του μεταταρσίου, νευρολογικές παθήσεις, κοκ.

Παθολογία: Μεταβολικές παθήσεις, όπως σακχαρώδης διαβήτης και οι επιπλοκές του στον άκρο πόδα. Ο εντοπισμός των πελματιαίων πιέσεων θεωρείται υψίστης σημασίας για τον περιορισμό των εξελκώσεων, και κατ’ επέκταση των ακρωτηριασμών.

Χειρουργική: Πριν και μετά το χειρουργείο στα μετατάρσια.

Ρευματολογία: Ιδιαίτερα στη ρευματοειδή αρθρίτιδα λόγω των δυσμορφιών που προκαλεί στα πέλματα.

Νευρολογία: Από παθήσεις που προσβάλουν την παρεγκεφαλίδα και την ισορροπία.

Τραυματιολογία: Μετά από κατάγματα, διαστρέμματα, κλπ καθώς και σε ένα μακρύ κατάλογο άλλων παθήσεων.

Το πλεονέκτημα του πελματογράφου είναι ότι δε χρειάζεται καμία προετοιμασία, ο εξεταζόμενος δεν αισθάνεται τίποτα, δεν υπάρχει πρόσληψη φαρμάκων, η εξέταση είναι σύντομη και οικονομική. Το σημαντικότερο είναι ότι βάσει της εξέτασης υπάρχει η δυνατότητα ειδικών ορθωτικών πελμάτων, από ειδικούς επιστήμονες στην ορθωτική θεραπεία του κάτω άκρου. Έτσι δίνεται και η ενδεδειγμένη λύση στο πρόβλημα με το κατάλληλο πέλμα.

Η Comex S.A Έχει εφοδιάσει εξειδικευμένα φυσικοθεραπευτήρια και κέντρα αποκατάστασης με τους υψηλής τεχνολογίας και αξιοπιστίας πελματογράφους. Ένα ανεκτίμητο εργαλείο στα χέρια κάθε γιατρού, φυσιοθεραπευτή ή ποδολόγου. Όσοι λοιπόν έχουν αντίστοιχα προβλήματα αντί να "περπατούν στα τυφλά", ας προτρέξουν για ένα πελματογράφημα και θα διαπιστώσουν την αξία του.

Ε. ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ
ΜSc, BSc Hons Podiatry MPS Cert. Sp. Inj. And Ther.
State registered pod No. 13275
Τέως επιστημονικός συνεργάτης της Manchester United F.C
Επιστημονικός συνεργάτης της Π.Α.Ε Ο.Σ.Φ.Π

 

Ρήξη μηνίσκου

Η ρήξη μηνίσκου είναι εξαιρετικά σπάνια σε παιδιά κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και καθίστανται συχνότερες στην εφηβική και μετέπειτα ηλικία, πιθανόν λόγω αύξησης της μυϊκής δύναμης και μεταβολών στην υφή των μηνίσκων.

Στα παιδιά η αιμάτωση των μηνίσκων καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την επιφάνειά τους και είναι εντονότερη στο έξω τριτημόριο. Με την πάροδο της ηλικίας η αιμάτωση περιορίζεται στο έξω τριτημόριο, το οποίο καθίσταται λιγότερο ανθεκτικό, λόγω της αραίωσης της πυκνότητας του δικτύου των κολλαγόνων ινών.

Η κύρια λειτουργία τους είναι να μεταφέρουν τα φορτία από το μηριαίο στην κνήμη κατά τρόπο ομαλό, αυξάνοντας την επιφάνεια επαφής παίζοντας ρόλο «αμορτισέρ» και δευτερευόντως είναι σταθεροποιητικοί παράγοντες του γόνατος. Όταν το γόνατο είναι σε έκταση, διαμέσου των μηνίσκων μεταφέρουν το 50% του βάρους και περίπου το 90% του βάρους όταν το γόνατο είναι σε κάμψη. Έχει αποδειχθεί ότι η απουσία του μηνίσκου οδηγεί σε πρώιμη εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα.

Οι ρήξεις των μηνίσκων παρατηρούνται συχνότερα σε βαρέα αθλήματα και σε αθλήματα επαφής, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το rugby και το αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Η συχνότητα ρήξης έσω ως προς τον έξω μηνίσκο είναι περίπου 5:1.

Σε νέα άτομα οι βλάβες (ρήξεις) των μηνίσκων είναι τραυματικής αιτιολογίας και η πιο συνηθισμένη επιβλαβής κίνηση είναι όταν το πόδι «κολλάει» στο έδαφος και το σώμα στρίβει. Πολλές φορές ο ασθενής αναφέρει και αίσθημα κρότου στην άρθρωση του γόνατος. Οι ρήξεις του έσω μηνίσκου προκαλούνται κατά την έσω στροφή του μηρού ως προς την κνήμη, με το πόδι καθηλωμένο στο έδαφος και το γόνατο σε ελαφρά κάμψη και βλαισότητα. Αντίθετα οι ρήξεις του έξω μηνίσκου προκαλούνται κατά την έξω στροφή του μηρού ως προς την κνήμη, με το πόδι καθηλωμένο στο έδαφος και το γόνατο σε ελαφρά κάμψη και ραιβότητα.

Πάνω: Μηχανισμός ρήξης έσω μηνίσκου.
Δεξιά: Μηχανισμός ρήξης έξω μηνίσκου
(πηγή φωτογραφίας: Π.Π. Συμεωνίδης, Ορθοπεδική 1997)

Μηνισκικές ρήξεις μπορούν επίσης να συμβούν και κατά την υπερέκταση ή την υπερκάμψη του γόνατος, όπως στην έγερση από βαθύ κάθισμα ή σε άτομα που έχουν παρατεταμένο γονάτισμα, όπως είναι οι εργαζόμενοι που βάζουν πλακάκια και εκείνοι που βάζουν πατώματα. Μετά την ηλικία των 40 ετών, οι μηνισκικές ρήξεις προκαλούνται με την επίδραση μικρότερης έντασης βίας, λόγω της ύπαρξης εκφυλιστικών αλλοιώσεων.
Οι ρήξεις του μηνίσκου μπορεί να είναι μικρές, μερικές ή πλήρεις. Επίσης, διακρίνονται σε κάθετες και οριζόντιες.

Τα συμπτώματα και τα κλινικά σημεία που απορρέουν από την τραυματική ρήξη του έσω και του έξω μηνίσκου είναι χαρακτηριστικά: Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στην εσωτερική (για τον έσω μηνίσκο) ή στην εξωτερική (για τον έξω μηνίσκο) επιφάνεια του γόνατος. Εμφανίζεται κατά ή αμέσως μετά την άσκηση και αναπαράγεται στην υπέρκαμψη και υπερέκταση του γόνατος ή όταν η κνήμη και το πόδι στρέφονται προς τα έξω (για τον έσω μηνίσκο) ή προς τα έσω (για τον έξω μηνίσκο) καθώς το γόνατο προοδευτικά κάμπτεται (δοκιμασία Mc Murray). Η κινητικότητα του γόνατος είναι περιορισμένη και μπορεί να προκαλέσει ‘εμπλοκή’ του γόνατος, δηλαδή αδυναμία της άρθρωσης να έλθει σε πλήρη έκταση ή σε πλήρη κάμψη. Αρκετά συχνά επίσης, παρατηρείται η παρουσία υγρού στο γόνατο (ύδραρθρο), ιδιαίτερα μετά από εξαντλητική άσκηση.

Παρόλα αυτά, η διάγνωση της ρήξης του έσω και του έξω μηνίσκου δεν είναι πάντα τόσο εύκολη. Ωστόσο, η διάγνωση θεωρείται βέβαιη όταν πληρούνται τρία ή περισσότερα από τα ακόλουθα κλινικά κριτήρια:

1. Τοπική ευαισθησία στο έσω μεσάρθριο διάστημα,
2. Πόνος εντοπιζόμενος στο έσω ή έξω (ανάλογα την ρήξη) μεσάρθριο διάστημα στη διάρκεια της υπερέκτασης του γόνατος,
3. Πόνος εντοπιζόμενος στο έσω ή έξω (ανάλογα την ρήξη) μεσάρθριο διάστημα στη διάρκεια υπέρκαμψης του γόνατος,
4. Πόνος που εμφανίζεται κατά την εξωτερική στροφή της κνήμης και του ποδιού, ενώ το γόνατο φέρεται σε διαφορετικό βαθμό κάμψης (για τον έσω μηνίσκο), ή πόνος που εκλύεται κατά την εσωτερική στροφή της κνήμης και του ποδιού όταν το γόνατο έρχεται σε διάφορες μοίρες κάμψης *ατροφία του τετρακέφαλου μυός (για τον έξω μηνίσκο).

Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με αρθρογράφημα, με υπερηχογράφημα ή με Μαγνητική Τομογραφία. Η περισσότερο αξιόπιστη όμως διαγνωστική μέθοδος (η οποία μπορεί να φανεί χρήσιμη και στη θεραπεία) είναι, χωρίς αμφιβολία, η αρθροσκόπηση, που λαμβάνει χώρα στο χώρο του χειρουργείου, υπό γενική αναισθησία και με άσηπτες συνθήκες.

Από θεραπευτική άποψη, ο αθλητής θα πρέπει να ακολουθεί πρόγραμμα ισομετρικών ασκήσεων του τετρακεφάλου και οπίσθιων μηριαίων, όταν υπάρχει η υποψία ρήξης του έσω μηνίσκου. Παρόλα αυτά, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης του τετρακέφαλου και των οπίσθιων μηριαίων μυών πρέπει να λαμβάνουν χώρα πριν από την επέμβαση για την αφαίρεση του κομμένου τμήματος του μηνίσκου, γιατί έτσι αποφεύγεται η ανεπιθύμητη ατροφία των μυών και η παράταση της περιόδου αποκατάστασης.

Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει αφαίρεση ή επανασυρραφή του κομμένου τμήματος του μηνίσκου. Σε περιπτώσεις οξείας εμπλοκής, η επέμβαση θα πρέπει να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατό. Ορισμένες ρήξεις μπορούν ν’ αποκατασταθούν ικανοποιητικά στη διάρκεια της αρθροσκόπησης. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι ουλές της αρθροσκόπησης καθώς και το οίδημα κι ο πόνος μειώνονται στο ελάχιστο, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει μετά μία ανοικτή μηνισκεκτομή.

Εξάλλου, το γόνατο μετά την αρθροσκόπηση ανακτά τη λειτουργικότητά του πολύ σύντομα. Μολαταύτα, τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της μηνισκεκτομής (ανοικτής ή αρθροσκοπικής) είναι ανεξάρτητα από τη μέθοδο που ακολουθήθηκε.

Μετά την επέμβαση, η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα ισομετρικών και ισοτονικών ασκήσεων ενδυνάμωσης του τετρακέφαλου και των οπίσθιων μηριαίων μυών, το οποίο πρέπει να εφαρμοσθεί το συντομότερο δυνατό μετά την επέμβαση. Οι πατερίτσες μπορεί να φανούν χρήσιμες για τις μετακινήσεις του ασθενούς τις 1-2 πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες, ενώ η κίνηση του γόνατος επιτρέπεται από τα πρώτα 24ωρα μέχρι το «κατώφλι του πόνου».

Ο αθλητής που έχει υποβληθεί σε μηνισκεκτομή δεν θα πρέπει να επιστρέψει στα πλήρη προπονητικά σχήματα αν δεν έχει προηγουμένως αποκαταστήσει την κινητικότητα του γόνατος και την ισχύ των μυών που το κινούν. Απαιτούνται συνήθως 4-8 εβδομάδες μετά την ανοικτή μηνισκεκτομή ή 2-4 εβδομάδες μετά την αρθροσκοπική μηνισκεκτομή.

Έχει διαπιστωθεί, από κλινικές και πειραματικές μελέτες, ότι μερικούς μήνες μετά τη χειρουργική αφαίρεση του μηνίσκου, ένας νέος «μηνίσκος» αρχίζει προοδευτικά να σχηματίζεται στη θέση του παλαιού. Ο νεοσχηματιζόμενος μηνίσκος αποτελείται από αραιότερες ίνες συνδετικού ιστού και μπορεί να υποστεί ευκολότερα ρήξη, δίνοντας συμπτώματα παρόμοια με την αρχική κάκωση.

Οι αθλητές που υποβλήθηκαν σε μηνισκεκτομή έχουν την πιθανότητα ν’ αναπτύξουν, μετά από πολλά χρόνια συστηματικής αθλητικής ενασχόλησης, εκφυλιστικές αλλοιώσεις αρθροπάθειας στους αρθρικούς χόνδρους του γόνατος.

 

Κωνσταντίνος Ι. Πρέντζας, MS
Φυσικοθεραπευτής
Κάτοχος Μάστερς στη Διατροφή & Άσκηση
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επaναδημοσίευση από www.fitsn.com

 

Ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου

Βασικές αρχές διάγνωσης και θεραπείας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ο σύνδεσμος του γόνατος ο οποίος υφίσταται συχνότερα τραυματισμό1,2. Η συχνότητα της κάκωσης αυτής αυξάνεται συνεχώς, με τη συμμετοχή όλο και περισσoτέρων ατόμων στον επαγγελματικό ή ερασιτεχνικό αθλητισμό. Στις ΗΠΑ οι κακώσεις του συνδέσμου αυτού αφορούν 1/3000 άτομα του γενικού πληθυσμού κάθε χρόνο, ενώ η συχνότητα τραυματισμού του συνδέσμου αυτού είναι ακόμη μεγαλύτερη στις νεότερες ηλικίες. Συγκεκριμένα στις ηλικίες μεταξύ των 15 και 45 ετών, όπου αντιπροσωπεύονται και τα άτομα με τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, η συχνότητα του τραυματισμού του ΠΧΣ υπολογίζεται σε 1/17505. Στις ΗΠΑ για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, το συνολικό κόστος για την αντιμετώπιση των κακώσεων του συνδέσμου ανέρχεται σε 2 δισ. $ ετησίως γεγονός που υποδηλώνει το τεράστιο κοινωνικοοικονομικό κόστος των τραυματισμών αυτών6. Εντούτοις παρά τη σοβαρότητα του τραυματισμού αυτού, η διάγνωση της ρήξης του Π.Χ.Σ. δεν γίνεται πάντοτε αμέσως και η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι συχνά ανεπαρκής. Σύμφωνα με μία μελέτη στη Μεγάλη Βρεττανία, η διάγνωση της ρήξης του συνδέσμου από τον αρχικό εξεταστή έγινε μόνο στο 9.8 % των ασθενών που υπέστησαν τον τραυματισμό αυτό. Στο 87 % μάλιστα των περιπτώσεων ρήξεως του συνδέσμου η αρχική αντιμετώπιση περιελάμβανε μόνο απλή ελαστική επίδεση7. Επειδή οι κακώσεις αυτές έχουν σοβαρές συνέπειες για τη λειτουργικότητα της άρθρωσης του γόνατος, απαιτείται άμεση διάγνωσηκαι κατάλληλη αντιμετώπιση η οποία θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε ασθενούς.

ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος έχει μήκος περί τα 33 mm και πάχος περί τα 11 mm. Eκφύεται απότη μεσογλήνιο επιφάνεια του έξω μηριαίου κονδύλου και καταφύεται μπροστά από τη μεσογλήνιοάκανθα της κνήμης. Aποτελείται από κολλαγόνο τύπου Ι κατά 90 % και τύπου ΙΙΙ κατά 10 %. (EIKONA 1)

(EIKONA 1)

Θεωρείται ότι αποτελείται από 2 δέσμες. Μία πρόσθιο-εσωτερική της οποίας η τάση αυξάνει κατά την κάμψη και μία οπίσθιο-εξωτερική δέσμη της οποίας η τάση αυξάνει κατά την έκταση. Ορισμένοι ερευνητές έχουν προσθέσει και μία τρίτη ενδιάμεση δέσμη αλλά το μοντέλο των δύο δεσμίδων έχει γενικά γίνει αποδεκτό ως αντιπροσωπευτικό της λειτουργίας του συνδέσμου.

Η αγγείωση του προέρχεται από τη μέση αρτηρία του γόνατος και η νεύρωση του από το κνημιαίο νεύρο. Ο Π.Χ.Σ. διαθέτει μηχανοϋποδοχείς οι οποίοι παρά το σχετικά μικρό αριθμό τους θεωρείται ότι εξασφαλίζουν σημαντικές λειτουργίες12. Οι ανατομικές και ιστολογικές μελέτες αποκαλύπτουν την παρουσία ειδικών μηχανοϋποδοχέων στο σύνδεσμο οι οποίοι συνεισφέρουν στην ιδιοδεκτική αισθητικότητα, όπως και ένα μικρότερο αριθμό ελεύθερων νευρικών απολήξεων γεγονός που εξηγεί τη μικρή ευαισθησία του συνδέσμου στα επώδυνα ερεθίσματα. Το ενδοσυνδεσμικό αυτό νευρικό δίκτυο του προσθίου χιαστού συνδέσμου αντιστοιχεί σε ποσοστό ίσο με 1 % του συνολικού όγκου του.

ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ

Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος έχει ως κύρια λειτουργία την παρεμπόδιση της πρόσθιας μετατόπισης της κνήμης σε σχέση με τo μηρό. Συμβάλλει επίσης σε μικρότερο βαθμό στην έσω και έξω πλάγια σταθερότητα του γόνατος όπως επίσης στην έσω και έξω στροφική σταθερότητα.

Συγχρόνως αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εξασφάλιση της φυσιολογικής κινητικότητας του γόνατος, αφού συνεισφέρει τόσο στη στατική όσο και στη δυναμική σταθερότητα της άρθρωσης.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΚΩΣΗΣ-ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Η πλειοψηφία των κακώσεων του συνδέσμου συμβαίνει κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Αθλήματα υψηλού κινδύνου για την κάκωση αυτή είναι το ποδόσφαιρο και το χειμερινό σκι23. Τυπικά η κάκωση δεν οφείλεται σε επαφή με αντίπαλο ενώ συχνά ανιχνεύεται ιστορικό περιστροφής στο τραυματισμένο πόδι ή έσω στροφή της κνήμης επί του μηριαίου οστού (80 %). Επίσης κίνηση μεγάλης βλαισότητας του γόνατος η οποία συνοδεύεται από έξω στροφή ή υπερέκταση του γόνατος. Ένας ήχος μπορεί να γίνει αντιληπτός από τον ασθενή ο οποίος δε μπορεί να συνεχίσει την αθλητική δραστηριότητα του. Η εμφάνιση αιμάρθρου είναι συχνή σε μικρό χρονικό διάστημα (έως 4 ώρες) από τον τραυματισμό24. H οξεία ρήξη του ΠΧΣ είναι μια συχνή κάκωση τόσο σε αθλητές όσο και σε μη ασκούμενους, που έχει ως αποτέλεσμα τη μηχανική αστάθεια και την τελική έκπτωση της λειτουργικότητας του γόνατος11. Το αίσθημα «υποχώρησης» του γόνατος είναι συχνό. Η έκπτωση της λειτουργικότητας μετά από τη συνδεσμική αυτή κάκωση δεν είναι όμως η ίδια για κάθε ασθενή.

Περί το 1/3 των ασθενών με ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου παρουσιάζουν δυσλειτουργία στις καθημερινές δραστηριότητες. Το 1/3 δεν εμφανίζει αστάθεια κατά την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων αλλά δεν μπορεί να συμμετάσχει σε αθλητικές δραστηριότητες ενώ το υπόλοιπο 1/3 συμμετέχει σε αθλητικές δραστηριότητες χωρίς να παρουσιάζει επεισόδια αστάθειας της άρθρωσης. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν τη σύνθετη φύση της διατήρησης της σταθερότητας της άρθρωσης.

Eίναι γενικά παραδεκτό όμως ότι μια τέτοια κάκωση αποδιοργανώνει την άρθρωση του γόνατος. Σε 5 έτη από τη ρήξη του συνδέσμου το 75 % των ασθενών δε συμμετέχει πλέον σε αθλητικές δραστηριότητες και η πλειοψηφία τους έχει υποστεί μια όχι ασήμαντη επιπλέον κάκωση27,28. Η κάκωση του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου οδηγεί σε αυξημένη συχνότητα μηνισκικών βλαβών και εμφάνιση πρώιμων συμπτωμάτων οστεοαρθρίτιδας. Σύμφωνα με τους Levy και Meier σε ασθενείς οι οποίοι δεν υποβάλονται σε ανακατασκευή του συνδέσμου το 40 % από αυτούς εμφανίζουν μηνισκικές βλάβες σε ένα έτος από τον τραυματισμό, το 60 % εμφανίζει βλάβες στα 5 έτη και το 90 % στα 10 με 15 έτη.

Τα άτομα με κάκωση του Π.Χ.Σ. και μετατραυματική οστεοαρθρίτιδα είναι 15 με 20 χρόνια νεότερα από αυτά με πρωτοπαθή οστεοαρθρίτιδα τα οποία εμφανίζουν κλινική συμπτωματολογία και παθολογικά ακτινογραφικά ευρήματα από την άρθωση αρθρίτιδος. Ας σημειωθεί ότι 8 έτη μετά από τον τραυματισμό το 70 % των ασθενών παρουσιάζουν ακτινογραφικά στοιχεία οστεοαρθρίτιδος.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

1) Δοκιμασία Νούλη-Lachman (ΕΙKONA 2)
Εκτελείται με το γόνατο σε κάμψη 10-150 και συνίσταται σε υπερβολική προς τα εμπρός μετακίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηρό. Αποτελεί την περισσότερο αξιόπιστη δοκιμασία για τη\ διάγνωση της οξείας ανεπάρκειας του Π.Χ.Σ.

(ΕΙKONA 2)

2) Δοκιμασία Πρόσθιου Συρταροειδούς31 (ΕΙKONA 3)

(ΕΙKONA 3)

Η δοκιμασία αυτή γίνεται σε τρεις θέσεις. Το γόνατο κάμπτεται στις 600 -900 και το πόδι ακουμπά στο εξεταστικό τραπέζι. Αρχικά, για το πρόσθιο συρταροειδές η δοκιμασία γίνεται με το πόδι σεn ουδέτερη θέση, οπότε ελέγχεται η προσθιοεσωτερική μοίρα του συνδέσμου με τράβηγμα της κνήμης προς τα εμπρός. Ακολούθως η δοκιμασία γίνεται με το πόδι σε 150 εξωτερική στροφή. Στη θέση αυτή ελέγχονται και τα έσω συνδεσμοθυλακικά στοιχεία, που βρίσκονται σε τάση υπό τις συνθήκες αυτές. Τέλος η δοκιμασία εκτελείται με το πόδι σε 300 έσω στροφή οπότε αξιολογούνται εκτός από το σύνδεσμο και η λαγονοκνημιαία ταινία όπως επίσης τα έξω συνδεσμοθυλακικά στοιχεία.

Τόσο η δοκιμασία αυτή όσο και το τεστ Νούλη-Lachman πρέπει να εκτελούνται και στα δύο γόνατα προς σύγκριση. Η δοκιμασία Lachman σε πρόσφατες ρήξεις του συνδέσμου, είναι θετική χωρίς αναισθησία στο 80 % των περιπτώσεων, ενώ με αναισθησία στο 96 %. Αντίθετα το πρόσθιο συρταροειδές σημείο,m είναι θετικό μόνο στο 40 % χωρίς αναισθησία, ενώ φθάνει στο 93 % με συνθήκες αναισθησίας. Σε περίπτωση χρόνιας ανεπάρκειας και οι δύο δοκιμασίες έχουν την ίδια περίπου ευαισθησία (90 %).

3) Pivot shift φαινόμενο (ΕΙKONA 4)

Σε περίπτωση χαλάρωσης ή απουσίας του Π.Χ.Σ. όταν το γόνατο είναι σε έκταση, ο έξω κνημιαίος κόνδυλος ολισθαίνει προς τα εμπρός σε σχέση με τον έξω μηριαίο κόνδυλο. Έτσι, με τη δράση του τετρακεφάλου μυός και της λαγονοκνημιαίας ταινίας, που έλκουν την κνήμη προς τα εμπρός, δημιουργείται το πρόσθιο έξω υπεξάρθρημα του γόνατος. Αντίθετα όταν το γόνατο κάμπτεται, η λαγονοκνημιαία ταινία κινείται προς τα πίσω και φέρεται πίσω από το στιγμιαίο άξονα περιστροφής του γόνατος. Τότε δρα σαν καμπτήρας, έλκει την κνήμη προς τα πίσω και ανατάσσει το υπεξάρθρημα.

Κλινικά το φαινόμενο αναπαράγεται με διάφορες δοκιμασίες από τις οποίες η πλέον δημοφιλής είναι εκείνη η οποία προτάθηκε από τους Calway και MacIntosh34. Kατά τη δοκιμασία αυτή ο εξεταστής σηκώνει με το ένα χέρι το πόδι του ασθενούς, με το γόνατο σε έκταση. Ακολούθως και ενώ εφαρμόζει στο γόνατο μικρή αξονική φόρτιση σε θέση βλαισότητας, με το άλλο χέρι σπρώχνει την έξω επιφάνεια της γαστροκνημίας και ενώ διατηρεί τη βλαισότητα κάμπτει συνεχώς το γόνατο.

Σε περίπτωση ρήξης του Π.Χ.Σ. τα επώδυνα ενοχλήματα αναπαράγονται ενώ ο εξεταστής ιατρόςδιαπιστώνει το υπεξάρθρημα του έξω κνημιαίου κονδύλου.

(ΕΙKONA 4)

4) Δοκιμασία αναπήδησης (Jerk Test)

Είναι η ίδια με την προηγούμενη περιγραφείσα δοκιμασία με τη διαφορά ότι η κίνηση αρχίζει με το γόνατο σε κάμψη. Η κνήμη η οποία στη θέση αυτή είναι σε φάση ανάταξης, φέρεται σε θέση βλαισότητας και έσω στροφής και σιγά-σιγά εκτείνεται. Στις 200 περίπου κάμψης, παρατητείται μια απότομη αναπήδηση της άρθρωσης. Ο έξω κνημιαίος κόνδυλος φέρεται σε υπεξάρθρημα και ο ασθενής αναγνωρίζει ότι το πρόβλημα του αναπαράγεται35.

Η κλινική διάγνωση με τις δοκιμασίες αυτές από ένα έμπειρο εξεταστή μπορεί να φτάσει σε ποσοστά ευαισθησίας και ειδικότητας σε ποσοστό 99 %24 γεγονός που υπογραμμίζει την σπουδαιότητά της στην προσέγγιση των ασθενών με κάκωση του Π.Χ.Σ.

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Ο ακτινολογικός έλεγχος περιλαμβάνει την προσθιοπίσθια και πλάγια ακτινογραφία, τη διακονδύλια προβολή και την ειδική λήψη κατά εφαπτομένη (skyline ή κατά Merchant). Οι λήψεις αυτές μπορούν να αποκαλύψουν το οίδημα της άρθρωσης ή οστικά τεμάχια τα οποία μπορεί να είναιαποσπαστικά από τη ρήξη του συνδέσμου (άνω και πρόσθια από τη μεσογλήνια άκανθα). Επίσης μπορεί να διαπιστωθεί στην πλάγια ακτινογραφία το κάταγμα Segund το οποίο χαρακτηρίζεται από την απόσπαση τμήματος του μέσου ενός τρίτου του έξω αρθρικού θυλάκου από την πρόσφυση του στον έξω κνημιαίο κόνδυλο.

MAΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (ΕΙKONA 5)

Ο Π.Χ.Σ. αξιολογείται καλύτερα στις οβελιαίες τομές με το γόνατο σε 10 -15ο έξω στροφή και πλήρη έκταση. Απεικονίζεται ως σκοτεινή δέσμη με χαμηλό σήμα στις Τ1 ακολουθία. Στις οξείες ρήξεις ο σύνδεσμος είναι ασαφής ή ελικοειδής με κοίλο πρόσθιο χείλος. Η γωνίωση του οπίσθιου χιαστού υποδεικνύει την πλήρη ρήξη του Π.Χ.Σ. Σύμφωνα με τον Minck36 η μέθοδος εμφανίζειn ακρίβεια 95 % στην ανίχνευση ρήξεων του συνδέσμου οι οποίες επιβεβαιώθηκαν αρθροσκοπικά.

Αν προστεθεί και η Τ2 ακολουθία η ακρίβεια της μεθόδου αυξάνεται σε 97 %. Η ευαισθησία της μεθόδου ανέρχεται σε 93 % κατά τον Fischer. Ιδιαίτερα επιβοηθητικά για τη διάγνωση των ρήξεων του Π.Χ.Σ. είναι τα έμμεσα ευρήματα όπως η αύξηση της κυρτότητας του οπίσθιου χιαστού και οι οστικές θλάσεις στον οπίσθιο έξω μηριαίο κόνδυλο. Η ειδικότητα των έμμεσων αυτών ευρημάτων ανέρχεται σε 91 – 100 %, η ευαισθησία όμως καταγράφεται ίση με 19 – 90 %38.

(ΕΙKONA 5)

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η αντιμετώπιση της κάκωσης αυτής εναρμονίζεται στις λειτουργικές απαιτήσεις κάθε ασθενούς. Ορισμένοι ασθενείς με όχι υψηλές απαιτήσεις οι οποίοι δεν εμφανίζουν συχνά επεισόδια αστάθειας και λειτουργικής ανεπάρκειας της άρθρωσης του γόνατος, είναι πιθανό να ωφεληθούν από ένα πρόγραμμα αποκατάστασης. Αυτό θα συμβάλλει στη βελτίωση της μυϊκής δύναμης και της ιδιοδεκτικής αισθητικότητας39. Ιδιαίτερα οι αθλητές και τα νέα και δραστήρια άτομα είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν χειρουργική αντιμετώπιση προκειμένου να επιστρέψουν στο προ του τραυματισμού επίπεδο.

Από τις 95.000 ρήξεις του Π.Χ.Σ. οι οποίες καταγράφονται κάθε έτος στις ΗΠΑ, οι 50.000 αντιμετωπίζονται χειρουργικά με τοποθέτηση διαφορετικών ειδών μοσχευμάτων (αυτομοσχεύματα, αλλομοσχεύματα, συνθετικά μόνα ή σε συνδιασμό)4.

Συνθετικά Μοσχεύματα

Με τη χρήση τους αποφεύγονται τα προβλήματα από τη δότρια περιοχή και μειώνεται ο χειρουργικός χρόνος. Επιπρόσθετα εξασφαλίζεται η ισχυρότερη στερέωση τους και ο ταχύτερος χρόνος αποθεραπείας. Εμφανίζουν όμως μεγαλύτερο ποσοστό αποτυχίας με συνοδό υμενική αντίδραση. Επιπλέον ο κίνδυνος λοίμωξης είναι μεγαλύτερος ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται και το μεγάλο κόστος τους. Για τους λόγους αυτούς χρησιμοποιούνται κυρίως σε σύνθετες κακώσεις στις οποίες η λήψη αυτομοσχευμάτων δεν επαρκεί.

Αλλομοσχεύματα

Αποτελούν εναλλακτική λύση στη χρήση αυτομοσχευμάτων ιδιαίτερα σε ασθενείς με εκφυλιστική αρθρίτιδα. Εντούτοις υπάρχουν πάντοτε οι κίνδυνοι μεταδόσεως νόσων ενώ η αποστείρωση του μοσχεύματος εξασθενίζει την ισχύ του. Συνήθως χρησιμοποιούνται σε εγχειρήσεις αναθεωρήσεως και σε σύνθετους τραυματισμούς.

Αυτομοσχεύματα

Έχουν δοκιμαστεί διάφορα είδη μοσχευμάτων για την ανακατασκευή του Π.Χ.Σ. όπως η πλατεία περιτονία, η λαγονοκνημιαία ταινία, ο τετρακεφαλικός τένοντας, αλλά δύο κυρίως είδη μοσχευμάτων είναι σε χρήση διεθνώς σήμερα. Ο επιγονατιδικός τένοντας με οστικά άκρα και οι ισχϊοκνημιαίοι. Η ισχύς του 1/3 του επιγονατιδικού τένοντα φθάνει τα 2900 Newtons , δηλαδή στο 168 % της ισχύος του Π.Χ.Σ., ενώ του ημιτενοντώδους στο 70 % και του ισχνού προσαγωγού στο 49 % του συνδέσμου.

Επιγονατιδικός τένοντας με οστικά άκρα

Παραμένει ένα ισχυρό μόσχευμα και το «gold standard» στην ανακατασκευή του συνδέσμου. Παρουσιάζει όμως συνοδά προβλήματα όπως πρόσθιο επιγονατιδικό άλγος το οποίο φθάνει στο 80 % στο γονάτισμα σύμφωνα με ορισμένες αναφορές. Εντούτοις στην πραγματικότητα μόνο ένα μικρό ποσοστό ασθενών εμφανίζει πραγματικό πρόβλημα. Έχουν αναφερθεί επίσης περιπτώσεις επιγονατιδικού κατάγματος και ρήξεις του επιγονατιδικού τένοντος κατά τη λήψη του μοσχεύματος.

Μόσχευμα ισχϊοκνημιαίων

O προβληματισμός σχετικά με το μόσχευμα αυτό αφορούσε στο παρελθόν την ισχύ του, τη στερέωση και την ενσωμάτωση του στα οστικά κανάλια. Πράγματι το απλό μόσχευμα του ισχνού ή του ημιτενοντώδους δεν εξασφαλίζει αρκετή ισχύ. Το τετραπλό όμως μόσχευμα των δύο ισχϊοκνημιαίων το οποίο είναι σήμερα σε χρήση έχει δύναμη ίση με 4108 Ν που αντιστοιχεί στο 250 % αυτής του Π.Χ.Σ. Οι σύγχρονες τεχνικές εξασφαλίζουν την ικανοποιητική στερέωση του μοσχεύματος ενώ η ενσωμάτωση του στα οστικά κανάλια του μηριαίου και της κνήμης πραγματοποιείται σε σχετικά πρώιμο στάδιο στις 8 με 12 εβδομάδες.

Η απώλεια της μυϊκής ισχύος των ισχϊοκνημιαίων μετά τη λήψη του μοσχεύματος δεν επηρεάζει ουσιαστικά τη λειτουργικότητα της άρθρωσης.

Από την ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας προκύπτει μεγαλύτερη απώλεια έκτασης και αυξημένη συχνότητα επιγονατιδομηριαίου πόνου όταν χρησιμοποιείται μόσχευμα επιγονατιδικού τένοντος. Οι ισχϊοκνημιαίοι τένοντες από την άλλη μεριά εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα του pivot shift φαινομένου. Δεν ανευρίσκονται διαφορές μεταξύ των δύο μοσχευμάτων σε ότι αφορά τη δοκιμασία Νούλη-Lachman, το επίπεδο αθλητικών δραστηριοτήτων στις οποίες επιστρέφουν οι ασθενείς, τις λειτουργικές κλίμακες του γόνατος και τις επιπλοκές μετά από την ανακατασκευή του συνδέσμου.

Και τα δύο μοσχεύματα εμφανίζουν εξίσου καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα έτσι ώστε κανένα από τα δύο δε φαίνεται να υπερέχει σχετικά με το άλλο52. Έτσι και τα δύο πρέπει να χρησιμοποιούνται ανάλογα με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε ασθενούς. Ο επιγονατιδικός τένοντας με οστικά άκρα στερεώνεται επαρκώς, έχει ικανή ισχύ και εξασφαλίζει σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος. Επιπλέον έχει σχετικά εύκολη λήψη. Οι ισχϊοκνημιαίοι τένοντες έχουν ένδειξη σε περίπτωση προβλημάτων από τον εκτατικό μηχανισμό ή την επιγονατιδομηριαία άρθρωση πριν τον τραυματισμό. Επίσης συστήνονται σε ασθενείς οι οποίοι για επαγγελματικούς ή θρησκευτικούς λόγους, γονατίζουν συχνά ή εργάζονται σε περιορισμένο χώρο, σε αθλητές αθλημάτων όπως η καλαθοσφαίρηση και η πετόσφαιρα τα οποία απαιτούν συχνά άλματα και σε νεαρά άτομα πριν τη σύγκλειση των επιφύσεων.

Αποκατάσταση

Για την αντιμετώπιση των ρήξεων του Π.Χ.Σ. ένα εξίσου σημαντικό πεδίο με την επιλογή του μοσχεύματος είναι αυτό της φυσικής αποκατάστασης μετά την συνδεσμιοπλαστική. Την τελευταία δεκαετία έχουν σημειωθεί μεγάλα βήματα στον τομέα αυτό. Η παρατεταμένη ακινητοποίηση του γόνατος με τη χρήση ναρθήκων και η αποφυγή φόρτισης του σκέλους που ακολουθούσε την συνδεσμοπλαστική του Π.Χ.Σ. στο παρελθόν, έχει αντικατασταθεί από ενισχυμένο πρόγραμμα αποκατάστασης. Αυτό προσαρμόζεται στις δυνατότητες του ασθενούς σε κάθε φάση της αποθεραπείας ώστε να επανέλθει με ασφάλεια η λειτουργικότητα του σκέλους στο προ της κάκωσης επίπεδο.

Αντώνιος Αγγουλές
Ορθοπαιδικός Χειρουργός,
Academic Unit of Trauma and Orthopaedic Surgery,
Leeds Teaching Hospitals, Leeds, UK

Γεώργιος Πατούλης
Ορθοπαιδικός Χειρουργός / Πρόεδρος Ε.ΕΛ.Ι.Α.

Επαναδημοσίευση από www.orthotrauma.gr

 

Ο Προπονητικός Σχεδιασμός στις Μικρές Ηλικίες & o Ρόλος του Αθλητιάτρου

Οι εξελίξεις τόσο στην προπονητική του ποδοσφαίρου όσο και στην αθλητιατρική επιστήμη πρέπει να δημιουργούν μια άρρηκτα συνδεδεμένη σχέση που πρέπει να υφίσταται στην οποιαδήποτε φάση της προπονητικής διαδικασίας. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα του παρελθόντος έχουν δείξει ότι ο πλημμελής σχεδιασμός και η άγνοια της αθλητιατρικής επιστήμης μας έχουν οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα με δυσάρεστες συνέπειες.

Για να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε έναν οργανωμένο και σύγχρονο προπονητικό σχεδιασμό, δεν πρέπει να αγνοούμε τον πολύ σημαντικό ρόλο του αθλητιάτρου. Η συχνότητα εμφάνισης τραυματισμών στο ποδόσφαιρο είναι αυξανόμενη, λόγω της ιδιαιτερότητας του να εκφράζεται μέσα από τις μονομαχίες και να το χαρακτιρίζουν η δύναμη και η ταχύτητα.

Για πολλά χρόνια η παροχή ιατρικών συμβουλών και υπηρεσιών στους αθλητές ήταν υποτυπώδης και συμβολική. Σήμερα έχει αρχίσει να υπάρχει συνεργασία προπονητή και γιατρού σχετικά με τον προπονητικό σχεδιασμό με στόχο την άμεση λύση των προβλημάτων υγείας που δημιουργούνται στους μικρούς αθλητές κατά την διάρκεια της προπονητικής διαδικασίας.

Τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν κατά την άθληση είναι:

Καρδιοαναπνευστικά: απώλεια αισθήσεων,καρδιακή ανακοπή. Μυοσκελετικά:μυϊκόςσπασμός,μυϊκήθλάση, διάστρεμα, κάταγμα.
Κακώσεις: κρανίου, θώρακα, γονάτων.
Παθολογικές βλάβες: υπογλυκαιμία, επιληψία.

Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων απαραίτητη είναι η παρουσία του αθλητιάτρου σε κάθε αγωνιστική δραστηριότητα για να προσφερθούν άμεσα οι πρώτες βοήθειες σε κάποιο πρόβλημα υγείας, να γίνει σωστή αξιολόγηση του περιστατικού, να μην επιδεινωθεί η κατάσταση υγείας του αθλητή και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για γρήγορη ανάρρωση.

Αξιολογώντας όλα τα παραπάνω δεδομένα, θα πρέπει όσοι εμπλέκονται στον μηχανισμό της προπονητικής διαδικασίας να συνεργάζονται και να καταλήγουν στο ιδανικό πλάνο αγωνιστικής προετοιμασίας και αξιοποίησης των ταλέντων.

Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν και καθορίζουν το ετήσιο προπονητικό πρόγραμμα στις μικρές ηλικίες είναι:

α) Εξωαγωνιστικοί παράγοντες και β) Αγωνιστικοί.

Η πρώτη φάση του εξωαγωνιστικού τομέα αναφέρεται στην έρευνα με περιεχόμενο τη σωματοδομική ανάπτυξη και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από τα βασικά ιατρικά τεστ που σχετίζονται άμεσα με την ομαλή εξέλιξη της ανάπτυξης και υγείας του μικρού αθλητή. Η δεύτερη φάση αναφέρεται στα κοινωνικά, οικογενειακά, σχολικά ψυχαγωγικά και διατροφικά ερεθίσματα, που διαμορφώνουν τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού.
Στον αγωνιστικό τομέα θα πρέπει να γίνεται μια γενική αξιολόγηση μέσα από κάποια βασικά εργομετρικά τεστ, που δείχνουν τις βασικές παραμέτρους σχετικά με τη δημιουργία και προσαρμογή στα προπονητικά ερεθίσματα που πρέπει να δέχεται αθλητής.

Για την αποτελεσματική μεθοδολογία προπόνησης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα στάδια της αναπτυξιακής φάσης του παιδιού, που είναι:

Το εισαγωγικό
το βασικό
το ειδικό
το μεταβατικό ή τελειοποίησης
το στάδιο της υψηλής απόδοσης.

Για να υπάρχει σωστή αξιοποίηση πρέπει τα ερεθίσματα να είναι ανάλογα της ηλικίας των παικτών.

Αναλυτικά:

Πρώτη σχολική περίοδος (6-10 ετών ) – Εισαγωγικό
Δεύτερη σχολική περίοδος(10-12 ετών) -Βασικό
Πρώτη φάση της εφηβείας (12-14 ετών) -Βασικό
Δεύτερη φάση της εφηβείας (14-16 ετών) – Ειδικό
Εφηβική φάση (16-18 ετών) – Τελειοποίησης

Από την παραπάνω περιγραφή προκύπτει ότι ο σύγχρονος τρόπος εκπαίδευσης πρέπει να στηρίζεται σε όλα τα επιστημονικά δεδομένα που διαμορφώνουν τον προπονητικό σχεδιασμό στις μικρές ηλικίες, με στόχο τη σωστή αξιοποίηση.

Τα παραπάνω δεδομένα πρέπει να ακολουθούν τον στόχο της κάθε προπονητικής διαδικασίας, η οποία υλοποιείται μέσα από τα τέσσερα παρακάτω ερωτήματα:

ΠΩΣ: Καθορισμός μέθοδος προπόνησης – εξάσκησης, μορφές οργάνωσης της προπόνησης (διάταξη – οργάνωση ασκήσεων – χρησιμοποίηση οργάνων – καθορισμός χώρων).

ΤΙ: Να καθορίζονται τα περιεχόμενα των ασκήσεων και να επιλέγονται τα μέσα προπόνησης για τη σωστή και οφέλιμη αξιοποίηση του προγράμματος.

ΠΟΤΕ: Πρέπει να προγραμματίζονται τα περιεχόμενα των προπονήσεων (μακροχρόνιος, ετήσιος, εξαμηνιαίος = μεσόκυκλος), καθώς επίσης προγραμματισμός προπονητικού περιεχομένου σε μικρότερη κλίμακα (1 εβδομάδα = μικρόκυκλος) και σε ακόμη μικρότερη κλίμακα (1 προπόνηση = προπονητική μονάδα).

ΓΙΑΤΙ: Για να υπάρχει αποτέλεσμα και υλοποίηση του στόχου της κάθε προπόνησης θα πρέπει να αιτιολογούνται όλες οι παραπάνω επιλογές με βάση τα θεωρητικά ερευνητικά εμπειρικά δεδομένα και να προσαρμόζονται οι στόχοι της προπόνησης σύμφωνα με την ηλικία, την υποδομή, την περίοδο και τον στόχο του παίκτη και της ομάδας.

Οι στόχοι υλοποιούνται αφού καθοριστούν τα μέσα, το περιεχόμενο και οι μέθοδοι προπόνησης. Για τον προσδιορισμό και την επιλογή τους λαμβάνονται υπόψη σε ποια ηλικία αρχίζει η συστηματική προπόνηση, ποια είναι η προπονητική και η βιολογική ηλικία των παικτών, οι ατομικές ιδιαιτερότητες του παίκτη, όπως ο ρυθμός βελτίωσης στην τεχνική και τακτική, το επίπεδο των ψυχοπνευματικών στοιχείων και τα σωματομετρικά χαρακτηρισιτκά και η κατάσταση της υγείας.

Οι κοινωνικές υποχρεώσεις των παικτών (π.χ. σχολείο – φροντιστήριο) και οι συνθήκες διεξαγωγής της προπόνησης (υλικοτεχνική υποδομή – κλιματολογικές συνθήκες.

Το προπονητικό πρόγραμμα στις μικρές ηλικίες: Αναφέρεται στον σχεδιασμό της μακροχρόνιας εκπαίδευσης και εστιάζει στους παράγοντες που καθορίζουν την αθλητική απόδοση και αξιοποίηση του παίκτη. Συνήθως η φάση της αξιοποίησης των ταλέντων ξεκινά από την παιδική ηλικία και ολοκληρώνεται στην εφηβική ηλικία. Στην περίοδο, όμως, αυτή το παιδί αντιμετωπίζει έντονες βιολογικές – μυοσκελετικές και ψυχοσωματικές μεταβολές, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη να αξιολογούνται από τους ειδικούς επιστήμονες για να αποφεύγονται δυσάρεστες συνέπειες.

Η παραπάνω αναφορά μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο προπονητικός σχεδιασμός στις μικρές ηλκίες πρέπει να στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και επιβάλλει την συνεργασία του προπονητή με ειδικούς επιστήμονες (Εργοφυσιολόγο, Αθλητίατρο, Αθλητικό Ψυχολόγο κ.α.) για να υπάρξει αποτελεσματική αξιοποίηση των ταλέντων στο ποδόσφαιρο.

 

Τάσος Δημητρίου
Ενωσιακός Προπονητής της Ε.Π.Σ. Αθηνών

 

Γνωρίστε πως να αντιμετωπίζετε έναν τραυματισμό με παγάκια.

Το «καλό» κρύο

Η εφαρμογή τοπικού ψύχους με οποιαδήποτε μορφή, θεωρείται δικαιολογημένα μία πολύ δημοφιλής και αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση των κακώσεων στα μαλακά μόρια. Το τοπικό ψύχος χρησιμοποιείται επίσης με επιτυχία για την ανακούφιση του πόνου και σε τραυματισμούς από καταπόνηση. Ο στόχος είναι άλλωστε να ελαττωθεί η εσωτερική αιμορραγία και το οίδημα και έτσι να διευκολυνθεί η εξέλιξη της επούλωσης. Το ψύχος προκαλεί σπασμό στους μύες του τοιχώματος των αρτηριδίων, γεγονός που οδηγεί σε στένωση του αυλού τους και κατ’ επέκταση σε καθυστέρηση της αιματικής κυκλοφορίας.

Η δεύτερη, εξίσου σημαντική συνέπεια, είναι η ελάττωση της ταχύτητας της νευρικής αγωγιμότητας και του πόνου. Έχει τέλος διαπιστωθεί ότι το ψύχος προκαλεί μείωση της ενζυματικής δραστηριότητας του μεταβολισμού στις ψυχόμενες περιοχές, ελαττώνει το μυικό σπασμό, ενώ οδηγεί και σε τοπική αντίδραση αγγειοδιαστολής.

Η κρυοθεραπεία στο κεφάλαιο των αθλητικών κακώσεων θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετική, γιατί ο ασθενής ανακουφίζεται σύντομα από τα συμπτώματά του και αισθάνεται έτοιμος να επιστρέψει στις δραστηριότητές του. Επιπλέον εφαρμόζεται εύκολα, γίνεται ανεκτή χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, στερείται αντενδείξεων και είναι ουσιαστικά ανέξοδη. Η αρχική θεραπεία μίας οποιασδήποτε κάκωσης ακολουθεί το ακρωνύμιο ICE το οποίο προέρχεται από τα αρχικά των αγγλόφωνων λέξεων «Ice» (πάγος), «Compression» (συμπίεση) και «Elevation» (ανύψωση). Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη φροντίδα ενός τραυματισμένου μέλους είναι να εφαρμοστεί τοπικά ψυχρό επίθεμα, να ασκηθεί συμπίεση -με την εφαρμογή συνήθως ελαστικής περίδεσης- και να ανυψωθεί σε ανάρροπη θέση.

Επούλωση με παγάκια

Σαν ψυχρά επιθέματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν παγάκια, λιωμένος πάγος, μικρές ή μεγαλύτερες παγοκύστες ή ακόμα και ένα ψυχρό δινόλουτρο. Τα λιωμένα παγάκια είναι ίσως ο πιο αποτελεσματικός και ακίνδυνος τρόπος για να εφαρμοστεί ψύχος στην περιοχή της κάκωσης. Αρκεί να βρίσκονται σε μία πλαστική σακούλα, ώστε να μη είναι σε άμεση επαφή με το δέρμα.

Η εφαρμογή του διαρκεί το πολύ μέχρι τριάντα λεπτά και μπορεί να επαναληφθεί χωρίς πρόβλημα μετά από διάλειμμα δύο ωρών. Αν υπάρχει υπόνοια κατάγματος, το ψύχος πρέπει να διατηρηθεί μέχρι τον ακτινολογικό έλεγχο.

Μια εξίσου χρήσιμη πρακτική υπαγορεύει να χρησιμοποιούμε έναν κύβο από πάγο με τον οποίο μαλάσσουμε ελαφρά τη πάσχουσα περιοχή. Αυτό ενδείκνυται για τη θεραπεία μικρών περιοχών που παρουσιάζουν οίδημα, έντονο πόνο και μυϊκό σπασμό αμέσως μετά τον τραυματισμό.

Οι μαλάξεις γίνονται με μεγάλες, ομόκεντρες, κυκλικές αργές και ρυθμικές κινήσεις που ξεκινούν στην αρχή περιφερειακά και κατευθύνονται προοδευτικά προς το κακοποιημένο σημείο. Η διάρκειά τους κυμαίνεται από πέντε μέχρι δέκα λεπτά. Στο χρονικό αυτό διάστημα το δέρμα μουδιάζει, στη συνέχεια κοκκινίζει και προσωρινά γίνεται εντελώς αναίσθητο.Οι παγοκύστες του εμπορίου είναι διαφόρων μεγεθών και σχημάτων και κατασκευάζονται συνήθως από πλαστικό που περιέχει ζελέ σιλικόνης. Φυλάσσονται στο ψυγείο ή σε ειδική ψυκτική συσκευή και, όταν χρησιμοποιούνται, διατηρούν τη χαμηλή τους θερμοκρασία για αρκετό διάστημα. Κι εδώ χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή τους, γιατί δεν πρέπει να τοποθετούνται κατάσαρκα, αλλά με την παρεμβολή υγρής πετσέτας ή χαρτοβάμβακα. Η θεραπεία διαρκεί δέκα με είκοσι λεπτά και είναι ιδανική για περιπτώσεις που συνοδεύονται από μεγάλο πόνο και έντονο μυϊκό σπασμό.

Τα ψυχρά δινόλουτρα ενδείκνυνται σε οξείς τραυματισμούς των άκρων. Η βύθιση του πάσχοντος άκρου γίνεται σε παγωμένο νερό θερμοκρασίας μέχρι 12° C και διαρκεί το πολύ μέχρι τριάντα δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια το άκρο τραβιέται έξω απ’ το νερό μέχρι να επανέλθει η φυσιολογική του θερμοκρασία. Οι κινήσεις επαναλαμβάνονται εναλλάξ μέχρι να συμπληρωθούν 15 λεπτά. Όταν το νερό είναι απλώς δροσερό (θερμοκρασία 20-25° C), το άκρο παραμένει διαρκώς εμβυθισμένο.

Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ευρύτατα διάφορα σπρέι που περιέχουν πτητικό υγρό, όπως το αιθυλοχλωρίδιο. Όταν η ουσία αυτή ψεκαστεί στο δέρμα της πάσχουσας περιοχής, εξατμίζεται αμέσως ψύχοντάς την. Παρόλα αυτά, τα συγκεκριμένα σκευάσματα ερεθίζουν συχνά το δέρμα. Ανακουφίζουν τον τραυματία από τον πόνο, αλλά αμφισβητείται η δράση τους σε ό,τι αφορά την ελάττωση του οιδήματος.

 

Πηγή: www.dromeasclub.gr
Από τον Νίκο Μαρκέα, χειρουργό ορθοπεδικό
Επαναδημοσίευση από www.vpsoccercoach.blogspot.com